Het werken in de forensische psychiatrie verschilt op wezenlijke punten van het werken in de reguliere hulpverlening. Het vereist een specifieke benadering en deskundigheid. Hulpverlening binnen een justitieel kader heeft gevolgen voor de doelstelling van de hulpverlening, voor het methodisch handelen en voor de verantwoording die over de hulpverlening moet worden afgelegd. Het vraagt om integrale, sectoroverschrijdende samenwerking. In deze opleiding ontwikkel je de benodigde competenties in het forensisch psychiatrisch werken. Daarnaast is de opleiding erop gericht om informatie-uitwisseling en nauwere samenwerking tussen medewerkers van de instellingen op gang te brengen. De leergebieden die worden behandeld zijn: psychopathologie, risicotaxatie, juridische aspecten van forensisch werken en beroepsmatig en methodisch handelen (de-escalatie en dwangzorg, gesprekstechnieken, herstelgericht werken en intercultureel werken).
De uitvoering van de opleiding ligt in handen van gespecialiseerde docenten uit de praktijk, die in staat zijn om een inspirerende leeromgeving vorm te geven. De opleiding omvat 20 lesdagen, verdeeld over de volgende leergebieden:
Psychopathologie
Je vergroot je kennis op het gebied van psychiatrie en delictgedrag. Er wordt ingegaan op de verschillende relevante stoornissen, hun verschijningsvorm en de herkenning van ziektebeelden. Er wordt een koppeling gemaakt naar de kenmerken die kunnen samenhangen met delictgedrag en de behandeling ervan. Er is aandacht voor het afstemmen van jouw eigen handelen daarop en het inschatten van de mogelijkheden en beperkingen van cliënten.
Risicotaxatie
Het inschatten van direct en toekomstig gevaar van de cliënt voor zichzelf of voor anderen staat centraal. Je leert relevante risicofactoren te herkennen en deze te plaatsen en hanteren binnen risicomanagement en signaleringsplannen.
Juridische aspecten van forensisch werk
Je leert om te gaan met het spanningsveld tussen het juridische denken (sterk gebaseerd op feiten) en het sociaal-agogisch denken (sterk gericht op gedrag, cognities en emoties). Er wordt ingegaan op de sociale kaart van het forensisch werkveld, de rechtsgang die de cliënt doorloopt, en de rechtspositie van de cliënt en die van de hulpverlener ten opzichte van de cliënt en de maatschappij.
Beroepsmatig en methodisch werken
Dit leergebied is sterk gericht op het verder ontwikkelen van jouw professionele vaardigheden en houding. Er wordt aandacht besteed aan het afstemmen van je eigen handelen rondom het hanteren van specifieke onderwerpen; denk aan cultuurspecifieke aspecten, de-escalatie en dwangzorg en gesprekstechnieken. Je leert om te gaan met je eigen emoties in het werk, zowel naar collega’s als naar de cliënt.
Naast de lesdagen vorm je een intervisiegroep met mede-cursisten. De intervisie vindt plaats in de vorm van een werkbezoek. De intervisiegroepen zullen bestaan uit personen die bij andere instellingen werkzaam zijn, zodat daadwerkelijk vier verschillende instellingen kunnen worden bezocht. Deze bezoeken worden door de deelnemers in onderling overleg gepland en zijn niet opgenomen in de geplande lesdata.
Post-hbo opleiding forensische psychiatrie (FP26A)
€ 5.775
Mogelijk t/m 23 februari 2026,
tenzij eerder vol
- Inhoud
Wat leer je?
- Je ontwikkelt vaardigheden in een integratie van kennis, vaardigheden en een professionele attitude.
- Je doet ervaring op met de benodigde competenties in het forensisch psychiatrisch werken.
- Je bent in staat om informatie-uitwisseling en nauwere samenwerking tussen medewerkers van de instellingen op gang te brengen.
- Doel van de opleiding is het verder ontwikkelen van de benodigde competenties in het forensisch psychiatrisch werken. Daarnaast wordt ook beoogd dat er informatie-uitwisseling en nauwere samenwerking tussen medewerkers van de instellingen op gang gebracht wordt.
Werkwijze
De opleiding wordt ondersteund met een digitale leeromgeving. Zo heb je altijd toegang tot het lesrooster, digitale literatuur en contact met mededeelnemers en docenten.
Toetsen
Toetsing van deze opleiding bestaat uit:
• schriftelijke kennis- en vaardigheidstoetsen w.o. gevalsbeschrijvingen
• actieve deelname aan cursorische onderwijsonderdelen
• het maken van een eindopdracht met als onderdeel een reflectieverslagWil je gezamenlijk met je hele team deze opleiding volgen? Dat kan! Deze opleiding kan op verzoek incompany in jouw organisatie gegeven worden. Vraag een offerte aan.
- Datums
Omvang
17 maandagen en 1 woensdag en 2 vrijdagen van 9.30-16.30 uurDatums
30 maart 2026, 17 april 2026, 24 april 2026, 6 mei 2026, 1 juni 2026, 15 juni 2026, 29 juni 2026, 7 september 2026, 21 september 2026, 5 oktober 2026, 19 oktober 2026, 2 november 2026, 16 november 2026, 30 november 2026, 14 december 2026, 4 januari 2027, 18 januari 2027, 1 februari 2027, 15 februari 2027 en 1 maart 2027 - Accreditatie
Certificaat
Je ontvangt een certificaat indien je minimaal 90% aanwezig bent geweest en de opleiding met goed gevolg hebt afgerond.
- Doelgroep
Doelgroep
- Verpleegkundig specialist
- Sociaal psychiatrisch verpleegkundige
- Hbo-verpleegkundige
- Sociaal pedagogisch hulpverlener
- Social worker
- Maatschappelijk werker
- Diagnostisch werkende
- Vaktherapeut
-
Docenten

Carolien van Aar
Carolien van Aar werkt als geregistreerd GGZ Agoog bij FPA, afdeling Kompas van de Pompestichting, Pro Persona. Daarnaast is Carolien docent en coach bij de SRH-opleidingen van de RINO Groep.Lees meerCilia Bor MA
Cilia Bor is GZ-psycholoog. Ze is werkzaam bij de Waag (een forensische polikliniek), onderdeel van De Forensische Zorgspecialisten, als behandelaar en diagnosticus in de zorglijnen Agressie/Vermogen en Huiselijk Geweld. Tevens is ze aandachtsfunctionaris voor Stalking binnen de organisatie.
Lees meer
Jet van der Kooy Msc.
Jet van der Kooy is opgeleid als forensische orthopedagoog en in opleiding tot GZ-psycholoog (afronding januari 2025). Ze is sinds 2017 werkzaam bij Behandelcentrum Middenweg, onderdeel van Ipse de Bruggen. Hier wordt behandeling geboden aan de SGLVG(+) doelgroep, mensen met een lichte verstandelijke beperking en ernstige gedrags-, psychiatrische en justitie problemen. Jet heeft ervaring in het werken op het snijvlak van de verstandelijke gehandicapten zorg (VG), geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en de forensische zorg (FZ).Lees meer
prof. dr. Frank Kortmann
Frank Kortmann is emeritus hoogleraar transculturele psychiatrie aan de Radboud Universiteit Nijmegen en als psychotherapeut werkzaam voor allochtone tbs-ers aan de Pompekliniek in Nijmegen.Lees meer
Henrieke Lamers Msc

Gerard Lohuis
Gerard Lohuis is werkzaam binnen BuurtzorgT en als docent aan de Hanzehogeschool Groningen. Aandachtsgebied is met name de sociale psychiatrie. Schrijft columns voor Straatkrant De Riepe, is als redacteur betrokken bij het tijdschrift Sociale Psychiatrie en heeft diverse boeken geschreven rond en over sociale psychiatrie. Daarnaast al jaren werkzaam binnen de Rino Groep bij diverse trainingen en opleidingen.Lees meer
Frank Meeuwsen
Frank Meeuwsen is beleidsadviseur Zorg en Veiligheid en docent binnen diverse post-hbo-opleidingen. Vanuit een brede achtergrond in GGZ, sociaal domein en forensische zorg verzorgt hij onderwijs over de samenhang tussen psychiatrie, verslaving en verstandelijke beperking. In zijn trainingen legt hij de nadruk op methodisch, motiverend en herstelgericht werken, professionele reflectie en praktische handvatten voor de praktijk.Lees meer
Minco Ruiter
Minco Ruiter is 1 op 1 begeleider, trainer en adviseur/ aandachtsfunctionaris dwangzorg bij Inforsa, Arkin. Hij combineert dit met het docentschap bij de RINO Groep voor de opleiding Forensische psychiatrie op post-hbo niveau voor FPW's in de module beroepsmatig en professioneel handelen, het onderwerp: dwangzorg en de-escalatie.Lees meer
dr. Petra Schaftenaar
Petra Schaftenaar werkt sinds 1993 in verschillende functies in de (forensische) psychiatrie en ggz. Sinds 2018 is zij haar eigen bedrijf begonnen: Metis Zorg. Vanuit dit bedrijf verzorgt zij scholing, onderzoek en interim zorg- en managementopdrachten in de (forensische) ggz.
Petra Schaftenaar heeft de afgelopen jaren wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de waarde in betekenis van relationele zorg conform de presentiebenadering en het contact houden na behandeling in de klinische forensische psychiatrie. Met dit onderzoek is zij gepromoveerd aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht.
Als co-auteur van het boek leefklimaat in de klinische forensische zorg omschrijft zij de moeilijke taak van sociotherapeuten om een sociaal-pedagogisch klimaat neer te zetten op een leefgroep dat aansluit bij recent wetenschappelijk onderzoek.
Lees meer
dr. Wineke Smid
Wineke Smid is psycholoog. Als hoofd onderzoek bij de Van der Hoeven Kliniek (De Forensische Zorgspecialisten) is zij betrokken bij diverse onderzoeksprojecten. Daarnaast is ze actief als hoofdopleider van de incompany zeden-opleiding en medelid van de stuurgroep van de Forensische Academie bij de RINO Groep. Bovendien is zij de enige die als mastertrainer in Europa trainers mag opleiden in het toepassen van de veelgebruikte risicotaxatie-instrumenten STATIC-(R), STABLE-2007 en ACUTE-2007 (SSA).
Wineke Smid schreef mee aan 'Zicht op Zedendelinquenten' (Boom uitgevers Amsterdam ISBN 9789024430512), een boek met actuele wetenschappelijke inzichten over zedendelinquenten.Lees meerdrs. Chefren ten Noever de Brauw
- Literatuur
Tijdens de opleiding dien je te beschikken over de volgende boeken:
- Kortman, F. (2020). Culturele competenties in de ggz. Theorie en praktijk. Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum BV. ISBN 9789023256717
- Schaftenaar, P. en Ruiter, M. (2023). De-escalatie en dwangreductie. Een praktijkboek voor de klinische intensieve en forensische zorg. Uitgeverij SWP. ISBN 9789085602538
- Wilken, J.P. en Hollander, D. (2020) Werken in verbinding. Praktijkboek Steunend Relationeel Handelen. Uitgeverij SWP. ISBN 9789088509520
Uiterlijk vijf weken voor de startdatum word je geïnformeerd over eventuele wijzigingen in de literatuur. - Reviews
