Congres Kind en spel: trauma en systeemgericht werken  (C2204)

Inschrijven is niet (meer) mogelijk

Inclusief lunch
Docenten uit de praktijk
Gemiddelde beoordeling 8,5
CEDEO- / CRKBO-erkend
Mail mij bij nieuwe datumVoeg toe aan wensenlijst
Dit congres is een must als je affiniteit hebt met het toepassen van spel. Experts nemen je mee in effectieve spelvormen bij (getraumatiseerde) kinderen en hoe je ouders betrekt bij speltherapie. Je krijgt in één dag volop actuele kennis en toepassingen van Yael Meijer, Theresa Foks-Appelman en Pim van der Pol, en keuzesessies met concrete handvaten voor lichaamsgerichte interventies, werken met vluchtelingenkinderen, interventies die de window of tolerance oprekken en ouder-kindspeltherapie.
 
  • Inhoud

    Als het leven ingewikkeld wordt, laten kinderen dat in hun gedrag zien. Spel kan een goede ingang bieden in diagnostiek en behandeling wanneer kinderen ingrijpende of traumatische ervaringen hebben meegemaakt. Spelenderwijs kun je een kind helpen om de verstoring in de emotionele of sociale ontwikkeling op te lossen.

    Tijdens het plenaire ochtendprogramma gaat Yael Meijer dieper in op het creëren van speelruimte binnen de 'window of tolerance' en het betrekken van ouders binnen de therapie. Theresa Foks-Appelman deelt de nieuwste inzichten over welke spelvorm je wanneer kunt inzetten en met welk beoogd resultaat. Pim van der Pol neemt ons mee in wat we geleerd hebben uit wetenschappelijk onderzoek naar spel, en wat momenteel bestudeerd wordt in Nederland. De nadruk in zijn lezing ligt op hoe je deze actuele inzichten toepast in het dagelijks werken met kinderen en hun gezinnen.

    ’s Middags volg je twee verdiepende sessies naar keuze. Martijn Hell vertelt over enkele elementen uit het programma Zachtjes balen. Zij leert je onder andere hoe je de spanningsmeter kunt gebruiken en geeft concrete interventies om spelenderwijs het mentaliseren te bevorderen. Anneke Vinke wil je leren hoe je kinderen met lichaamsgerichte interventies kunt helpen om emoties te reguleren, waarna je de speltherapie effectiever kunt hervatten. Else Goossensen laat je oefenen met het betrekken van ouders via therapeutische interventies in ouder-kind speltherapie. Ze deelt meer over goed-genoeg ouderschap en intersubjectiviteit aan de hand van speelsheid, acceptatie, nieuwsgierigheid en empathie. Ankie de Gelder heeft veel ervaring met speltherapie voor vluchtelingenkinderen en gaat onder andere in op systeem- en contextgericht werken met ernstig getraumatiseerde kinderen.
     
    Wat leer je

    • Herkennen van stress- en traumagerelateerde signalen in je spelkamer 
    • Speelruimte creëren binnen een kleine window of tolerance 
    • De belangrijke ander van het kind binnen of buiten de spelkamer? Afwegingen ten aanzien van loyaliteit, autonomie, relationele veiligheid, generalisatie en hanteren van geheimen
    • Falen is het nieuwe leren: het belang van reflectie, intervisie en supervisie
    • Herkennen van spelthema’s in relatie tot de psychologische ontwikkeling van baby tot peuter
    • De betekenis van een spel begrijpen en daardoor een keuze kunnen maken in het aanbieden voor specifiek spel
    • Actuele inzichten uit wetenschappelijk onderzoek toepassen in het dagelijks werk
     
    Afhankelijk van de verdiepende sessies die je kiest, leer je:
    • Lichaamsgericht en neuro-geïnformeerd werken
    • Hoe je een kind door lichaamsgerichte interventies kunt helpen reguleren
    • Adequaat gedrag bij oplopende spanning herkennen en bekrachtigen
    • Interventies toepassen om mentaliseren te bevorderen en de window of tolerance op te rekken
    • Intersubjectiviteit gebruiken in het betrekken van ouders
    • Therapeutische interventies om ouder-kindspeltherapie te geven
    • Systeemgericht speltherapie inzetten na ernstige traumatische ervaringen zoals vluchten uit oorlogssituaties

    Inhoud

    Yael Meijer 
    Een kind in de spelkamer is niet alleen: traumabehandeling binnen speltherapie
    Als professional beschik je over een veelheid aan interventies om kinderen binnen hun speelruimte te helpen wanneer ze in hun ontwikkeling vastlopen door bijvoorbeeld angst, woedebuien, stressklachten, somberheid of problemen met hun zelfbeeld. Maar wat als een kind onder de tafel blijft zitten? Als een spel of verhaal zich niet ontvouwt en ontwikkelt? Als je vast lijkt te zitten als therapeut? Oftewel, als de speelruimte niet ontstaat? Aan de hand van een concrete casus gaan we in op de uitdagingen van speltherapie binnen een complex kader van trauma, pleegzorg en conflicten tussen de belangrijke volwassenen om de kinderen. 
     
    Theresa Foks-Appelman
    De therapeutische betekenis van spel van Aaien tot Zweven
    We kijken naar een kind in therapie dat speelt en proberen het therapeutische proces te begrijpen. We kunnen wel tevreden zijn als een kind na een therapiesessie de indruk geeft dat het zich beter voelt, of als de ouders de therapeut prijzen omdat die het kind zo goed geholpen heeft.
    Maar wat is er nu precies gebeurd? Met welk spel is de verandering of verbetering tot stand gekomen? Zijn er spelvormen, speelgoed of is er specifiek spelmateriaal dat een therapeutisch proces op gang kan brengen, stimuleren of juist verstoren? Vanuit het perspectief van de analytische theorie kunnen zeven expressieve spelthema’s worden herkend waarin spel, speelgoed en spelmateriaal worden gebruikt die passen in specifieke ontwikkelingsfasen van baby tot puber.
     
    Pim van der Pol
    Spelen is geen spelletje: wetenschappelijk onderzoek verkend en vertaald naar de praktijk
    Evidence-based werken en speltherapie is een lastige combinatie. Elk kind heeft immers zijn eigen thematiek en hoe normeer je inhoudelijk spel? Toch wordt er wel degelijk onderzoek gedaan. Aan de hand van verschillende zienswijzen op spel kijken we naar (on)mogelijkheden van research van vorm en inhoud van spel. Pim gaat onder andere in op de vraag welke aspecten in de spelontwikkeling bijzondere aandacht verdienen. We sluiten de presentatie af met een kort rollenspel en discussie om de vertaling naar de praktijk te maken.

    Je hebt keuze uit 2 van de onderstaande verdiepende sessies:
     

    In deze verdiepende sessie maak je kennis met de ontroerende magie van het spel met schildpad handpop Toontje, die meehelpt om de 'window of tolerance' van ouders en kinderen te vergroten. Het spel met de schildpad is erop gericht dat ouders en kinderen van elkaar genieten en zelfvertrouwen opdoen, terwijl hun oren en ogen open blijven om samen de frustraties van alledag te onderzoeken. Je krijgt uitleg over de spanningsmeter uit het programma Zachtjes Balen, die ouders en kinderen zicht geeft op wat er gebeurt en wat je handig kan doen als de spanning oploopt.
     
    Leerpunten
    Je leert adequaat gedrag bij oplopende spanning te herkennen en bekrachtigen. Je oefent met eenvoudige woordjes, rijmpjes en spelletjes die het mentaliseren bevorderen: concrete interventies die de window of tolerance wat oprekken en die je in je eigen beroepspraktijk kunt gaan gebruiken.

    In deze verdiepende sessie schenken we aandacht aan lichamelijke reacties in de spelkamer, binnen de context van speltherapie. Wat zie je tijdens spel en hoe kan je het verhaal van het lichaam en het verhaal van het spel verbinden? Wat doe je met een kind dat overactief of juist onderactief binnenkomt? Wat zie je, wat kan je doen om dit kind weer zo gereguleerd te krijgen dat het kan profiteren van de speltherapeutische interventie? Hoe leg je contact met het lichaam? Hoe benoem je lichamelijke signalen en hoe ga je er mee aan de slag?
    Deze vragen staan centraal. Vanuit het kader van speltherapie en fasen in spelontwikkeling leggen we de relatie met lichaamsgericht werken. De theoretische onderbouwing komt uit het neurosequentieel model van therapeutisch handelen, de polyvagaal theory en sensorimotor psychotherapy. Voorbeelden komen uit eigen klinische praktijk en Engelstalige literatuur en onderzoek. 
     
    Leerpunten
    Je hebt kennis van en geoefend met lichaamsgericht en neuro-geïnformeerd werken, met specifieke aandacht voor: 

    • diverse niveaus van activatie (stress-systeem) bij het kind 
    • opmerken wat er speelt in het lichaam en dit betrekken in het spel
    • embedded relational mindfulness®
    • fysieke manieren om een kind te co-reguleren 

    Wanneer ouders betrokken zijn bij de behandeling van hun kind, of er zelfs een actieve rol in spelen, vergroot dat de kans op een succesvolle therapie. Het versterken van de hechtingsrelatie tussen ouder en kind krijgt dan ook steeds meer aandacht in de behandeling van kinderen. Tegelijk roept dat ook vragen op; hoe betrek ik de ouder bij het spel van het kind, wie krijgt de regie, wat doen we wel en wat niet? Voelt het niet ongemakkelijk, zo’n ouder in de spelkamer? En wat als er disconnectie ontstaat?
    In deze sessie verdiepen we ons in ouder-kind speltherapie. De hechtingstheorie en de theorie over intersubjectiviteit vormen daarbij de basis. Ieder traject is uniek. Je krijgt dan ook geen pasklare werkvormen aangereikt; je krijgt de kapstok voor ouder-kind speltherapie. We hangen de therapeutische interventies als het ware onder deze kapstok. Theorie en oefeningen wisselen elkaar af, zodat je ervaart op welke manier ouder-kind spel van waarde kan zijn binnen jouw therapie.
     
    Leerpunten
    Je krijgt kennis van de theorie van intersubjectiviteit, goed-genoeg ouderschap en de vijf domeinen van ouderschap. We behandelen speelsheid, acceptatie, nieuwsgierigheid en empathie. Je ziet hoe spel ‘de derde partner’ kan zijn. Je kunt deze begrippen omzetten in therapeutische interventies binnen ouder-kind speltherapie.
     

    Traumatische en ingrijpende gebeurtenissen kunnen ertoe leiden dat de ontwikkeling van een kind wordt bedreigd of vastloopt. In een therapeutische setting kan een kind in spel op een veilige manier laten zien met welke moeilijkheden het (onbewust) worstelt. Met voorbeelden en beeldmateriaal uit de praktijk verdiep je je kennis van op welke wijze spel helpt bij het verwerken van nare ervaringen en het leren reguleren van gevoelens en gedrag. We gaan in op het betrekken van het systeem rondom het kind, denk aan ouders, gezin en school.  Spel kan ook hierin een helpende en verbindende rol spelen.
    Ankie heeft veel ervaring in het werken met vluchtelingenkinderen en zal in de casuïstiek ingaan op het werken met deze doelgroep.
     
    Leerdoelen
    Je leert scherper te observeren op traumagerelateerde problematiek in spel. Je leert hoe je spel kunt inzetten wanneer er sprake is van zeer ingrijpende gebeurtenissen zoals vluchten uit oorlogssituaties. Je leert hoe je spel systeemgericht kunt toepassen tijdens bijvoorbeeld gezinsbezoeken. Je wordt ook sensitiever in het signaleren van gedragsverandering als effect van speltherapie.
     

    Overnachting
    Wil je een overnachting boeken? Speciaal voor deelnemers van dit congres heeft Hotel Figi een kortingsactie: 10% korting met kortingscode 10%Figi22. De kosten voor een overnachting en eventuele bijkomende kosten zijn voor eigen rekening. Reserveer je hotelkamer bij FIGI via www.figi.nl en vul de kortingscode in bij je boeking. Reserveren gaat op basis van beschikbaarheid.

  • Datum

    Omvang

    1 dag van 9.00 -17.00 uur

    Datum

    10 juni

    Locatie

    Hotel Figi in Zeist
  • Accreditatie

    Certificaat

    Je ontvangt een certificaat als je de hele congresdag aanwezig bent geweest.

  • Doelgroep

    Doelgroep

    • Basispsycholoog
    • Orthopedagoog
    • Jeugdzorgwerker
    • Vaktherapeut
    • Vaktherapeut (speltherapie)
    • Hulpverleners (algemeen)
    De primaire doelgroep van dit congres zijn speltherapeuten, basispsychologen, orthopedagogen en vaktherapeuten die affiniteit hebben met het toepassen van spel. Ook welkom zijn professionals uit andere disciplines zoals leerkrachten, RT-ers, systeemtherapeuten of maatschappelijk werkers die werken met spel.

  • Sprekers
    Ankie de Gelder

    Spreker: Ankie de Gelder

    Ankie de Gelder (1967) is speltherapeut bij Kentalis en heeft een eigen praktijk voor speltherapie. Ze heeft ervaring met diverse doelgroepen in de leeftijd van 3 tot 14 jaar, waaronder kinderen met een taalontwikkelingsstoornis, autisme en een (gedwongen) migratieachtergrond. Ze begeleidt kinderen en hun ouders en biedt ondersteuning aan de betrokken leerkrachten.Ze is actief in het Kennisnetwerk voor vluchtelingen en statushouders binnen de Federatie Vaktherapie.
    Zij startte haar loopbaan als leerkracht in het basisonderwijs. Ze werkte eerst in het regulier en daarna in het cluster 2 onderwijs voor kinderen met communicatieve beperkingen.  Vanwege haar drive om kinderen te helpen die op sociaal-emotioneel gebied vast lopen en haar interesse voor spel, volgde zij de opleiding Speltherapie. Zij is ruim 20 jaar werkzaam als speltherapeut bij Kentalis (Afdeling Ambulante Zorg Utrecht) en heeft daarnaast sinds 2005 in Zeist een eigen praktijk voor speltherapie.Lees meer
    Else Goossensen

    Spreker: Else Goossensen

    Else Goossensen is cliënt-centered speltherapeut en sinds 2014 werkzaam in haar praktijk Speltherapie Friesland. In 2021 heeft ze de Master-Speltherapie afgerond met haar onderzoek naar intersubjectiviteit binnen ouder-kind speltherapie. In haar praktijk geeft ze zowel individuele- als ouder-kind speltherapie. Het is haar passie dat ouder-kind speltherapie steeds meer ingebed wordt in de speltherapeutische behandeling van kinderen en hun ouder(s). Dit doet ze door mee te werken aan verder onderzoek en, zoals bij dit congres, door het geven van workshops.Lees meer
    bc. Theresa Foks-Appelman

    Spreker: bc. Theresa Foks-Appelman

    Theresa Foks-Appelman is geregistreerd vaktherapeut beeldend en gecertificeerd sandplay therapeut ISST. Zij is werkzaam in eigen praktijk voor kinderen, adolescenten en volwassenen. Zij  is auteur van het boek 'Kinderen geven tekens. De betekenis van kindertekeningen en kinderspel vanuit het perspectief van de analytische theorie', Eburon, Delft 2009. Dit boek is vertaald in het Engels, Hebreeuws en Chinees. Zij is co-auteur van 'Uit de verf, Handboek beeldende therapie', Bohn Stafleu Van Loghum, Houten 2009.Lees meer
    Martijn Hell-Leeuwenhart

    Spreker: Martijn Hell-Leeuwenhart

    Martijn Hell – Leeuwenhart is dramatherapeut en supervisor voor vaktherapeut. Momenteel werkt zij in de GGZ en verzorgt met name ouder-kind-spel-behandelingen gericht op het verstevigen van een veilige hechting tussen ouder en kind. Verder geeft zij trainingen ‘Zachtjes Balen’  voor professionals: mentaliseren bevorderende interventies met behulp van een handpop en een spanningsmeter en een boosheidsmeter.
    In haar trainingen en behandelingen worden abstracte termen uit de kinderpsychiatrie in ontspannen speelse sfeer toegankelijk en concreet toepasbaar gemaakt.Lees meer
    drs. Yael Meijer

    Spreker: drs. Yael Meijer

    Yael Meijer is klinisch psycho­loog-psycho­thera­peut, met een specialisatie in Kinder & Jeugd. Daarnaast is Yael IMH-specialist DAIMH, gedrags­thera­peut, super­visor en leerthera­peut VGCt, VKJP en NVP en super­visor NIP K&J. Zij werkt als inhoudelijk leidinggevende in het team 0-6 Amersfoort-Ermelo van Fornhese-GGZcentraal en een dag per week in het DGT team centraal van Levvel. 
    Zij is ook eigenaar van het Amsterdams Centrum voor Familie thera­pie, met als specialisme regulatieproble­ma­tiek bij het jonge kind en bij jongeren en hun gezin­nen, van waaruit zij nu overwegend als docent lesgeeft op diverse nascholings-opleidingsinstituten en leertherapie en supervisie heeft. Verder doet Yael bestuurswerk voor het NIP, is zij lid van de wetenschappelijke raad van het kenniscentrum K&J psychiatrie en lid van het college van specialismen GZ en PT.Lees meer
    dr. Pim van der Pol

    Spreker: dr. Pim van der Pol

    Pim van der Pol is client-centered kinder(psycho)therapeut en heeft lange werkervaring als orthopedagoog en IHM specialist o.a. in een Medisch Kleuterdagverblijf en een woonvorm voor kinderen met een meervoudige handicap . Hij is in 2005 gepromoveerd aan de universiteit Leiden op het proefschrift ‘Kracht en Macht van Spel en Verbeelding’. Hij was tevens docent  van de Gestructureerde Orthopedagogische Spelobservatiemethode bij Rino Amsterdam en eindredacteur van de Nederlandse uitgave van ‘The Child with Special Needs’ van Stanley Greenspan. Vanaf 2016 kernlid van het Speelforum, dat in samenwerking met hogescholen en universiteiten brede conferenties organiseert over het thema spel.Lees meer
    dr. Anneke Vinke

    Spreker: dr. Anneke Vinke

    Dr. Anneke JG Vinke is BIG-geregistreerd als Gz-psycholoog en orthopedagoog-generalist. Zij werkt sinds 1992 in het veld van interlandelijke adoptie promoveerde op een proefschrift over de beoordeling van aspirant adoptie ouders. Naast haar onderzoek, specialiseerde zich in het klinisch en diagnostisch werken met geadopteerden en hun gezinsleden. Vanaf 2006 werkt zij vanuit haar eigen praktijk in Bilthoven nagenoeg uitsluitend met geadopteerden van alle leeftijden. Voorts is zij als gastmedewerker verbonden aan de Master forensische pedagogiek en gezinshulpverlening van de Universiteit Leiden en lid van de redactieraad van het internationale peer reviewed tijdschrift Adoption Quarterly. Zij verzorgt regelmatig lezingen, trainingen en bijscholingen met name op het gebied van diagnostiek en behandeling bij adoptie, pleegzorg, trauma en gehechtheid.Lees meer
  • Reviews