Opleiding Basistherapie en Differentiatie- & Fasetherapie  (PG26A)

De cursist wordt opgeleid in het uitvoeren van de Basistherapie (Thoomes-Vreugdenhil, 2006/2016). De Basistherapie is een behandelmethode ontwikkeld voor adolescenten en volwassenen met een problematische gehechtheid. De therapie richt zich niet op wat een cliënt in zijn leven gemist heeft, zoals bij Fasetherapie wel gebeurt (behandelvorm voor kinderen met een problematische gehechtheid), maar op het bewerken en leren omgaan met de gevolgen van problematische gehechtheid. Het doel is dat de cliënt zichzelf als waardevol gaat ervaren, dat de cliënt leert om relaties aan te gaan en te houden, dat de cliënt leert om nabijheid en intimiteit in relaties aan te kunnen en dat trauma’s worden verwerkt. Het vergroten van emotieregulatievaardigheden en leren mentaliseren staat centraal.

De Basistherapie wordt in combinatie met de Fasetherapie ook gebruikt bij de behandeling van dissociatieve stoornissen. De Basistherapie is een intensief, langdurend therapeutisch proces waarin de (begrensde) beschikbaarheid van de therapeut een belangrijke therapeutische factor is. De therapie maakt gebruik van inzichten en technieken uit onder andere gehechtheidstheorieën, cliëntcentered-psychotherapie, cognitieve gedragstherapie, traumabehandeling en ervaringsgerichte psychotherapie.

Wat leer je?
De cursist leert de theoretische onderbouwing van de Basistherapie kennen, leert een passende indicatie te stellen en leert de specifieke technieken uit de Basistherapie toe te passen. Gezien de duur van de behandeling is het van belang dat de cursist leert reflecteren op zijn eigen handelen en het therapeutisch proces.

Onderwerpen die aan bod komen

• Theoretisch inleiding gehechtheid en problematische gehechtheid
• Gehechtheid in de levensloop en intergenerationele overdracht
• Onderscheid ‘hechtingsgestoord’ en ‘relationeel gestoord’ (Thoomes-Vreugdenhil, 2006/2016)
• De ontwikkeling van het menselijk brein, het sociale brein en de relatie met gehechtheid
• Indicatiestelling
• Theoretische onderbouwing voor de Basistherapie
• Cliënt Centered referentiekader
• Opbouw en uitvoering van de Basistherapie (drie behandelperiodes en vijf centrale begrippen)
• Bewerking van de gevolgen van problematische gehechtheid
• Mentaliseren
• Integreren van traumabehandeling in de Basistherapie
• Emotie-regulatie
• Zelfbeeld
• Toepassen van de Basistherapie bij dissociatieve stoornissen

De cursist wordt opgeleid in het uitvoeren van de Differentiatietherapie en de Fasetherapie (Thoomes-Vreugdenhil, 2006/2016). De nadruk ligt daarbij op de Fasetherapie, maar er wordt ook aandacht besteed aan de Differentiatietherapie. Het leren differentiëren is namelijk vaak ook minder goed ontwikkeld bij kinderen/jongeren die in aanmerking komen voor Fasetherapie. 

Fasetherapie
Fasetherapie is gericht op het opnieuw beleven van de nabijheidsvormen die bij de verschillende fases van de ontwikkeling horen (baby-, peuter-, kleuter-, basisschool- en adolescentiefase). Binnen een psychotherapeutische behandeling spelen de verzorgers thuis ‘fasespel’ met het kind, waarin het kind de nabijheid geboden wordt die past bij de betreffende fase. Het kind krijgt middels psycho-educatie een cognitief kader geboden en stemt in met het spelen van het ‘fasespel’, waarbij er geen enkele dwang mag plaatsvinden. Het spel is beperkt in de tijd om regressie tegen te gaan en de verzorgers worden hier intensief op gecoacht. De verwachting / het doel is dat de gehechtheidsrelatie wordt hersteld/verbeterd. Dit betekent dat niet alleen in het hier en nu gewerkt wordt in de relatie tussen verzorger en kind (vergroten van de sensitiviteit van de verzorger), maar dat ook de eerdere fases die het kind in een onveilige gehechtheidsrelatie beleefd heeft, opnieuw worden beleefd, nu in een veilige gehechtheidsrelatie. Over het algemeen vindt er ook traumabehandeling plaats binnen het verloop van Fasetherapie; binnen de cursus is aandacht voor de timing en indicatie van traumabehandeling.

Differentiatietherapie
In Differentiatietherapie wordt het differentiëren systematisch aangeleerd om zodoende de hechtingsmogelijkheden te ontwikkelen. Dit start in de spelkamer met de therapeut en wordt later in het proces verder uitgebreid naar de dagelijkse opvoedsituatie. Differentiatietherapie wordt meestal gevolgd door Fasetherapie om de kwaliteit van de gehechtheidsrelatie te verbeteren. Als een kind of jongere gelijk al kan starten met Fasetherapie, worden binnen die therapie ook elementen uit de Differentiatietherapie gebruikt.

Wat leer je?
De cursist leert de theoretische onderbouwing van Differentiatie- en Fasetherapie kennen, leert een passende indicatie te stellen, leert de specifieke technieken van het ‘fasespel’ en leert de dagelijkse opvoeder als co-therapeut te betrekken bij het therapeutisch proces. Gezien de duur van deze behandelingen is het van belang dat de cursist leert reflecteren op zijn eigen handelen en het therapeutisch proces.

Onderwerpen die aan bod komen

• Theoretisch inleiding gehechtheid en problematische gehechtheid
• Gehechtheid in de levensloop en intergenerationele overdracht
• Onderscheid ‘hechtingsgestoord’ en ‘relationeel gestoord’ (Thoomes-Vreugdenhil, 2006/2016)
• De ontwikkeling van het menselijk brein, het sociale brein en de relatie met gehechtheid
• Indicatiestelling
• Theoretische onderbouwing voor Differentiatie- en Fasetherapie
• Cliënt Centered referentiekader
• Opbouw en uitvoering Differentiatie- en Fasetherapie
• De verschillende nabijheidsvormen per fase en de technieken van het ‘fasespel’
• De dagelijkse verzorger als co-therapeut (incl. contra-indicaties)
• Speltherapie
• Mentaliseren
• Dissociatie
• Integreren van traumabehandeling in Fasetherapie
• Emotie-regulatie
• Zelfbeeld