Hechtingsproblematiek en trauma bij kinderen, jeugdigen en volwassenen  (B2591)

In het werken met kinderen, jeugdigen en volwassenen in de hulpverlening komt iedere hulpverlener in aanraking met de gevolgen van hechtingsproblemen en (relationeel) trauma. Soms is het gedrag en bijbehorende emoties moeilijk te begrijpen en ook het omgaan hiermee als hulpverlener stelt ons soms voor vragen en uitdagingen. In deze cursus leer je dit gedrag, achterliggende emoties en overtuigingen, beter te begrijpen vanuit een theoretisch kader. Tevens wordt aandacht besteed aan wat belangrijke aandachtspunten zijn in de hulpverlening en behandeling van mensen met hechtingsproblematiek en (relationeel) trauma.

De hechtingstheorie, ontwikkeld door John Bowlby en Mary Ainsworth, omschrijft de hechtingsdynamiek binnen interpersoonlijke relaties. In eerste instantie omschreef deze theorie de hechting bij jonge kinderen, maar ondertussen is de theorie uitgebreid naar de hechting bij relaties tussen volwassenen. Elk kind hecht zich aan de primaire verzorgingsfiguur, maar de manier en kwaliteit van hechting verschilt sterk van kind tot kind. Binnen de hechtingstheorie wordt gesproken van vier hechtingsstijlen. In de cursus gaan we dieper in op deze hechtingsstijlen, waardoor je deze beter gaat herkennen en begrijpen. Hechtingsproblemen hebben invloed op alle interpersoonlijke relaties, wat betekent dat de impact van hechtingsproblemen groot is. Ons leven bestaat immers grotendeels uit allerlei interpersoonlijke relaties op verschillende niveaus. Ook in de relatie tussen client en hulpverlener komen hechtingsproblemen tot uiting, wat dikwijls leidt tot vragen en uitdagingen.
Hechtingsproblematiek, vaak in combinatie met (relationeel) trauma, kan leiden tot allerlei problemen, zowel in kindertijd als volwassenheid. Vaak gaat hechtingsproblematiek samen met traumatische gebeurtenissen op jonge leeftijd, soms met het Post Traumatische Stress Syndroom (PTSS) als gevolg. In deze cursus gaan we in op de samenhang tussen hechtingsproblemen, (relationeel) trauma en PTSS.
Bij kinderen en jongeren kan hechtingsproblemen en trauma zich uiten in allerlei problemen, zoals gedragsproblemen, depressieve klachten of cognitieve problemen. Bij volwassenen kan zich dit verder ontwikkelen tot persoonlijkheidsproblematiek. Ook worden hechtingsproblemen in verband gebracht met een beperkter mentaliserend vermogen en emotie-regulatieproblematiek.
In het verleden werd gedacht dat wanneer er eenmaal hechtingsproblematiek was ontstaan, er geen behandeling of verbetering meer mogelijk was. Gelukkig zijn we de laatste jaren terug gekomen op deze opvattingen. Alhoewel beschadiging bij mensen met hechtingsproblematiek en (relationeel) trauma diepe sporen kan nalaten, is er zeker behandeling en een stuk herstel mogelijk. Een corrigerende ervaring van een veilige hechtingsrelatie met een hulpverlener of behandelaar is daarbij van groot belang.