Worstelen met nog ouder worden en verlangen naar het einde  (B2014)

Wanneer is het leven van een oudere 'voltooid' en wat is de rol van de behandelaar?

€ 1.095

Inschrijven is niet meer mogelijk

Gemiddelde beoordeling > 8
Topdocenten uit de praktijk
CEDEO- / CRKBO-erkend
Mail mij bij nieuwe datumVoeg toe aan wensenlijst
Sommige ouderen worstelen met lichamelijke aftakeling en eenzaamheid, maar ook met verlangens naar het einde. Hoe ga je hier als professional mee om? Deze cursus geeft je onder meer inzicht in hoe je je als professional kunt verhouden tot de tragiek van de oudere, de kwetsbaarheid en de bij deze levensfase horende eenzaamheid en achteruitgang. Ook gaan we in op de differentiaaldiagnostische instrumenten, de te gebruiken interventies en behandelingen, en jouw rol als behandelaar.
 
  • Inhoud

    Als professional heb je soms te maken met ouderen die worstelen met nog ouder worden of die verlangen naar het einde. Er kunnen daarbij verschillende thema’s spelen, zoals eenzaamheid, bestaansmoeheid en weerzin tegen afhankelijkheid. Tijdens deze cursus leer je als behandelaar om betekenis te geven aan deze thema’s en om ze te begrijpen en beleven. Wanneer is een leven als oudere ‘voltooid’? Tot hoever ga je als behandelaar? Vraagt intrinsiek lijden van ouderen om een nieuwe verhouding tot achteruitgang, levenseinde en de dood? Hoe kunnen we als behandelaar de eenzaamheid/het lijden van de (kwetsbare) oudere verdragen? Hoe kunnen we het uithouden bij de tragiek en het voortdurend-te-moeten-inleveren-syndroom? En hoe zorg je voor eigen innerlijke ruimte om geen oplossing te kunnen aandragen voor het lijden van (kwetsbare) ouderen?
     
    Professionals zijn bij ouderen eerder dan bij jongeren geneigd om het verlangen naar de dood en suïcidaal gedrag te accepteren als horend bij de leeftijd, wat goede presentie en interventie in de weg kan staan (Deluty, 1988). Als professionals niet weten of er een oplossing voor een doodswens is, in de vorm van een euthanasieverzoek, dan zijn zij geneigd om gesprekken hierover uit de weg te gaan en geen aanvullende behandeling aan te bieden (Rurup, 2005).

    Vragen waarmee sommige ouderen worstelen:

    • Waarom moet ik verder?
    • Wat staat mij aan lichamelijke aftakeling te wachten en hoe moet ik daar mee omgaan?
    • Hoe en waarom kom ik nog de dag door: huilend, in bed liggend, voor me uit starend?
    • Hoe kom ik aan medicatie om te kunnen stoppen met leven?
    • Wie mag en kan mij helpen bij mijn doodswens? 

    Thema’s van ouderen die lijden aan het leven:
    • existentiële eenzaamheid
    • maatschappelijk uitgerangeerd zijn
    • zichzelf verliezen (geschonden zelfbeeld: hoe kunnen ze zich nog identificeren met de persoon die ze zijn of dreigen te worden op hoge leeftijd en willen ze dat wel?)
    • bestaansmoeheid
    • machteloosheid bij de omgeving: direct betrokkenen en de professional
    • weerzin tegen afhankelijkheid (voortdurend-inleveren-syndroom)
    • omgaan met de spagaat: hoe rationeel en vrij is het zelf te kiezen levenseinde?
    • omgaan met en verdragen van de begoocheling van het lijden aan het leven (misschien wel het voltooide leven) 
    Deze thema’s kunnen gepaard gaan met gevoelens van er niet meer toe doen, zich afgeschreven voelen, maar ook van schaamte, machteloosheid (pessimisme, verdriet, angst). Of ze kunnen juist leiden tot de hardnekkige drang eeuwig jong en actief te willen blijven, de ouderdom voor zich uit te willen schuiven en het niet verdragen dat er een einde is.
     
    Waar vragen deze thema’s en gevoelens om?
    • een confrontatie met ontwrichtende vragen over de eigen leegte, onvervuld verlangen van de behandelaar en van de oudere die lijdt aan het leven
    • geduld en presentie van de behandelaar
    • het reflecteren op en omgaan met het dilemma dat er geen oplossing is/hoeft te zijn
    • het leren en durven verdragen van de tragiek van het (nog) ouder worden (geen wegloopbeweging van het eigen innerlijk)

    Wat kun je verwachten?

    Na afloop van deze cursus heb je als behandelaar beter inzicht in de problematiek, gekoppeld aan handvatten voor hoe je ermee kunt omgaan in de dagelijkse praktijk voor wat betreft:

    • je eigen houding als persoon en je beeld ten opzichte van ouder worden
    • je professionele houding in relatie tot jouw (nog) ouder wordende cliënt
    • je eigen ethische dilemma’s en ontwikkeling ten aanzien van het lijden aan het leven op hoge en nog hogere leeftijd

    Wat leer je?

      Tijdens deze cursus komen de volgende onderwerpen aan bod:
    • hoe je te verhouden tot het dilemma van zinloosheid en zinvolheid bij het nog ouder worden
    • je attitude als behandelaar: willen begrijpen/duiden, onderzoek doen naar de diagnose, het belang van luisteren/beleven en je verhouden tot de tragiek van de (nog) oudere persoon zonder deze te moeten kunnen oplossen (waarom bij een oudere accepteren dat een doodswens bij de leeftijd hoort en geen behandeling opstarten, met onderrapportage en onderdiagnostiek als gevolg).
    • differentiaal diagnostiek als hulpmiddel om de problematiek te begrijpen: is dit wat iemand doormaakt of hoort dit bij depressie/angst/rouw/CVA/hersenletsel?
    • is het gevoel van lijden aan het leven of zogenaamd voltooid leven te duiden als een voor deze persoon voldongen feit of is er sprake van onderliggende diagnostiek (bijvoorbeeld moeheid na een TIA of remming en ontremming versus depressie en emotioneel labiel)
    • leren verdragen van tragiek en leren verdragen van de wens om niet meer te willen/hoeven leven (leren verdragen dat deze gesprekken met deze oudere genoeg zijn; dat er soms niet meer inzit)
    • leren zien hoe je als behandelaar in contact met deze oudere in een fuik terecht kan komen en leren hoe je daar uit kan komen en zien/ervaren dat je van een andere toegevoegde waarde kunt zijn voor deze oudere
    • presentie en interventie (wat en wanneer)
    • verandering in attitude van de behandelaar als de oudere een doodswens formuleert
    • informatie over welke actuele wettelijke kaders er zijn
    • wat is wilsbekwaamheid en wanneer is er sprake van wilsonbekwaamheid
    • rollen en stappen in een euthanasietraject: hanteren van zorgvuldigheidscriteria
    • hoe ga je ermee om als er sprake is van psychiatrie en dementie

    Werkwijze

    De cursus wordt ondersteund met een digitale leeromgeving. Zo heb je altijd toegang tot het lesrooster, digitale literatuur en contact met mededeelnemers en docenten.  Wil je gezamenlijk met je hele team deze cursus volgen? Dat kan! Deze cursus kan op verzoek incompany gegeven worden.

  • Datums
    Lesdata

    Omvang

    2 dagen van 9.30-16.30 uur en 4 dagdelen intervisie van 9.30-12.30 uur

    Datums

    16 januari en 30 januari; intervisie: 27 februari, 26 maart, 16 april en 14 mei 2020

    Locatie

    Utrecht
  • Accreditatie
    Accreditatie

    Certificaat

    Je ontvangt een certificaat indien je minimaal 90% aanwezig bent geweest en de cursus met goed gevolg hebt afgerond.

  • Doelgroep
    Doelgroep

    • Psychotherapeut BIG
    • Klinisch psycholoog BIG
    • Klinisch neuropsycholoog BIG
    • Geestelijk verzorger
    • Psychiater
    • Arts
    • Verpleegkundig specialist
    De cursus is ook geschikt voor geriaters en verpleeghuisartsen.

  • Docenten
    dr. Martin Kat

    dr. Martin Kat

    Dr. Martin G. Kat is psychiater-psychotherapeut en sinds de jaren '80 van de vorige eeuw gespecialiseerd in de ouderenpsychiatrie waaronder dementie. Hij werkt in eigen praktijk en in een huisartsenpraktijk. Voorts is hij docent, auteur, onderzoeker in de ouderenpsychiatrie en consulent bij het Centrum voor Consultatie en Expertise.Lees meer
    Tilly de Kruyf

    Tilly de Kruyf

    Tilly de Kruyf is geestelijk verzorger en trainer op het gebied van zingeving, participatie en dialoog.Lees meer
  • Literatuur
    • Van Wijngaarden, E. (2016). Voltooid leven, over leven en willen sterven (1e druk). Atlas Contact. ISBN: 9789045033044
    • Kat, M. (2019). Ouderenpsychiatrie: de praktijk (1e druk). Bohn Stafleu van Loghum. ISBN: 9789036821063
  • Reviews
    Reviews