Kerkhof is emeritus hoogleraar klinische psychologie, psychopathologie en pedagogiek bij afdeling klinische psychologie VU. Hij is nog altijd betrokken bij verschillende onderzoeken.
Kerkhof worstelt met de term acute suïcide omdat er aan de daad van zelfdoding een heel traject vooraf is gegaan. Hij noemt dat een patroon van zelfindoctrinatie. Gedachten over problemen op het werk of privé kunnen overgaan in piekeren en dat piekeren kan steeds erger worden. Op die manier kunnen mensen in een depressie raken. Vervolgens krijgen patiënten te maken met waanbeelden waarbij ze negatieve aannames voor waar aannemen: ‘Dit gaat nooit meer over, ik kan er maar beter niet meer zijn.’
Suïcidale patiënten voelen zich vaak erg alleen, stelt Kerkhof. De affectie verdwijnt. ‘Patiënten weten dat hun gezin van hen houdt, en zij weten dat ze andersom van hun gezin houden maar toch voelt dat totaal niet zo. De verbinding met hun naasten en de verbinding met henzelf raakt helemaal weg.’
Een element waar meer aandacht voor moet komen zijn intrusies, vindt Kerkhof. Patiënten beelden zichzelf de wanhoopsdaad in; ze zien de handeling als het ware voor zich. Die beelden keren steeds vaker terug en worden indringender. ‘En dan willen patiënten juist dat die beelden stoppen. Het kan mensen tot waanzin drijven en nog een extra motivatie geven een einde aan hun leven te maken. Suïcidale gedachten zijn zelfversterkend en als hulpverlener moet je dat proberen te doorbreken.’
Kerkhof was in 2017 voorzitter van de begeleidingscommissie van een onderzoek dat Stichting 113 deed naar suïcide onder jongeren. In dat jaar waren er relatief meer doden onder jongeren; 81 tegenover 50 dat jaar ervoor. Een van de conclusies was dat faalangst en perfectionisme ten grondslag kunnen liggen aan zelfdoding bij een kleine groep jonge meiden.
Meer weten over de ervaringen en inzichten van Ad Kerkhof? Luister naar deze aflevering van de RINO Groep Podcast. Presentatie Jan Meijroos en Jolie Jacobs.
Podcast: Prof. dr. Ad Kerkhof over acute suïcidaliteit en zelfdoding onder jongeren
2 mei 2022
Prof. dr. Ad Kerkhof vertelt in deze aflevering van de RINO Groep Podcast over de gebeurtenissen die voorafgaan aan acute suïcidaliteit. Ook gaat hij dieper in op het belang van intrusies bij patiënten. ‘Suïcidale gedachten zijn zelfversterkend en als hulpverlener moet je dat proberen te doorbreken.’
Luister deze podcast via Soundcloud, iTunes, Google Podcasts of Spotify.