Zorg in de wijk: Wlz-aanvraag nieuwe uitdaging voor medewerkers van gemeenten, zorgkantoren en hulpverleners

Interview met Johan den Besten

13 september 2021
 

Zorg in de wijk

Het opleidingsaanbod van de RINO Groep beslaat niet alleen de directe ggz-zorg, in de hele keten scholen we professionals in ggz-problematiek. Zo bieden we diverse opleidingen en cursussen voor medewerkers van gemeenten, wijkteams en zorgkantoren, die een belangrijke rol spelen in de mentale gezondheid in de wijk. In dit artikel spreken we met Johan den Besten, docent van de incompanycursus Indiceren van zorg bij psychische stoornissen in de WMO.

Sinds dit jaar kunnen ook mensen met psychische problematiek toegang krijgen tot de Wet langdurige zorg (Wlz). Voor medewerkers van gemeenten, zorgkantoren en hulpverleners een nieuwe uitdaging: wie past met welke problematiek binnen welke wet- en regelgeving?
 
De Wet langdurige zorg (Wlz) beslaat de langdurige permanente zorg voor kwetsbare mensen met een verstandelijke, lichamelijke, somatische, psychogeriatrische of zintuiglijke handicap. Vanaf 1 januari 2020 is echter ook de grondslag psychische stoornis toegevoegd aan de Wlz; deze wetswijziging ging in 2021 in. Het Centraal Orgaan Indicatiestelling (CIZ) is verantwoordelijk voor het indiceren van deze zorgvragen. 
 
Medewerkers van de Wmo hebben daarom aanvullende vaardigheden, kennis en attitude nodig om zorgvuldige indicatiestelling te kunnen uitvoeren. Kennis over psychopathologie, herstel en de wisselwerking tussen verschillende problematieken, bijvoorbeeld. De RINO Groep biedt diverse incompanycursussen aan die naadloos aansluiten bij deze leerbehoefte van medewerkers in de wijk, van gemeenten en van zorgkantoren.

Wlz: strikte kaders voor indicatiestelling

Johan den Besten geeft de cursus Indiceren van zorg bij psychische stoornissen in de WMO aan medewerkers van gemeenten en het Zorgkantoor. ‘Voor mensen die bij de gemeente werken, is het soms best even zoeken of iemand in aanmerking komt voor de Wlz of voor zorg vanuit de Wmo. Ze zijn tot nu toe gewend aan indiceren vanuit de Wmo, waar je wat vrijer bent dan binnen de Wlz; daar gelden strikte kaders voor indicatiestelling. Daarvoor komt een cliënt alleen in aanmerking als er geen andere voorliggende voorzieningen zijn zoals de Wmo en de zorgverzekeringswet, én als hij voldoet aan alle criteria van de Wlz.’
 

'We vergeten de impact te beschrijven van al die kleine interventies die maken dat een cliënt stabiel en prettig de dag door kan komen’

Johan den Besten

In de cursus richt Den Besten zich dan ook op die verschillende perspectieven, en hoe je de verschillende blikvelden eigen kunt maken. ‘Ook stoeien we met casuïstiek van de deelnemers, waaruit iedere keer weer blijkt hoe uitdagend het werk is. Zo zie ik regelmatig dat aanvragers van een Wlz-indicatie wel een indicatie krijgen, maar niet met het bijbehorende zorgprofiel dat eigenlijk nodig is. Dat komt meestal omdat we niet meer beschrijven wat we nu eigenlijk de hele dag doen voor een cliënt; beroepsdeformatie. We vergeten de impact te beschrijven van al die kleine interventies die maken dat een cliënt stabiel en prettig de dag door kan komen.’

Impact van Wlz-indicatie

Naast aandacht voor de indicatiestelling komt in de cursus met name psychopathologie aan bod, en wanneer iemand met een bepaald ziektebeeld wel of niet in aanmerking komt voor de Wlz. ‘Grofweg kijken we vanuit een breed perspectief, vanuit de herstelvisie, naar psychische stoornissen. Voor de juiste indicatiestelling binnen Wlz of Wmo is het immers van belang dat je het beloop van psychische stoornissen kent, en de blijvendheid ervan. We gaan de diepte in waar nodig en nemen de verschillen tussen de DSM IV en DSM V hierin mee, inclusief de nuances die je moet kennen als indicatiesteller’, aldus Den Besten. ‘Ik maak cursisten ook graag bewust van de impact die een Wlz-indicatie kan hebben op cliënten: dat doet immers iets met stigma en de kans op verder herstel.’

 

‘Voor medewerkers van de zorgkantoren is het belangrijk dat zij de ernst kunnen zien van de ziektebeelden en dat ze een beeld hebben van welke zorg daar bij past'

Johan den Besten

Zorgkantoren

Johan den Besten verzorgt de cursus zowel voor medewerkers van gemeenten als zorgkantoren. De zorgkantoren komen in beeld als een indicatie is toegekend. Ze zijn verantwoordelijk voor het uitbesteden van de zorg aan zorgaanbieders; het moet voor de medewerkers van het zorgkantoor duidelijk zijn of de zorgaanbieder de juiste kwaliteit van zorg kan bieden. Ook bepalen de zorgkantoren of iemand met een indicatie in aanmerking komt voor zorg aan huis en of iemand in aanmerking komt voor een PGB, waarmee de cliënt zelf zorg kan inkopen.
 

‘Voor medewerkers van de zorgkantoren is dan ook het belangrijk dat zij de ernst kunnen zien van de ziektebeelden en dat ze een beeld hebben van welke zorg daar bij past. Die kennis helpt hen de juiste zorgaanbieders te contracteren en het helpt hen bij het beslissen of zorg aan huis dan wel een PGB haalbaar zijn, gezien de zorgbehoefte van de geïndiceerde. Dat is dus in een notendop de insteek van de cursus voor de zorgkantoren’, aldus Den Besten.

Interesse in deze incompany cursus?

Meer over zorg in de wijk?

Lees ook het interview met Frank Meeuwsen en Jolanda Goede over de incompanycursus Samenwerken aan veiligheid bij huisverbod: ‘We hebben het verschil geleerd tussen weten, kunnen en aankunnen’.