'Als je het perspectief van je cliënt leert zien, kun je beter bij hem aansluiten'

Interview met Hoofdopleider post-hbo opleiding forensisch psychiatrisch werker, Petra Schaftenaar

7 januari 2019
 

Hoofdopleider Petra Schaftenaar

'Als je werkt op een forensische afdeling in de ggz, de verslavingszorg of de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, dan heb je elke dag te maken met de spanning tussen twee uitersten. Aan de ene kant ben je bezig met controle en het beheersen van gedrag, aan de andere kant wil je je cliënt de ruimte geven om zichzelf te ontwikkelen en verantwoordelijkheid te leren nemen. Dat laatste is waar deze opleiding om draait. Je leert dat adequate begeleiding bestaat uit twee dingen: enerzijds beïnvloed je de factoren van de cliënt, anderzijds die van de context - zowel de context van de cliënt als die van de zorginstelling. Beide zijn nodig om een omgeving te creëren waarin de cliënt zich kan ontwikkelen. Als professional in de 24-uurszorg is die context bij uitstek jouw werkterrein.' Petra Schaftenaar, hoofdopleider forensisch psychiatrisch werker

Wat maakt de post-hbo opleiding forensisch psychiatrisch werken uniek?

'We besteden veel aandacht aan het perspectief van de cliënt. Als je dat leert zien, kun je de ervaring van de ander snappen en beter bij hem aansluiten. Onze ervaringsdeskundige docent Toon Walravens kan je dat als geen ander duidelijk maken. Iedereen in dit vak kent wel de situatie dat een cliënt moeilijkheden veroorzaakt op de afdeling. Je natuurlijke neiging is dan om dat gedrag te willen beheersen, bijvoorbeeld door diegene weg te sturen of te straffen. We weten uit onderzoek echter dat mensen daar niets van leren. In deze opleiding leer je anders reageren: op een manier waarmee je iemand verder helpt. Dat is verschrikkelijk moeilijk, maar het levert zoveel meer op voor je cliënt en het maakt dit vak voor jou nog zoveel mooier.'

Welke kennis en vaardigheden voor de praktijk krijg je mee?

'Ten eerste doe je een heel scala aan praktische handvatten en vaardigheden op die je zo in je dagelijkse begeleiding kunt inzetten. En ten tweede ontwikkel je je eigen visie op de zorg. Die heb je nodig om de context op jouw werkplek positief te kunnen beïnvloeden. Dat vraagt van je dat je daarop kunt reflecteren en weet hoe je dit soort zaken bespreekt met je collega’s. Met die bagage draag je direct bij aan zaken als herstelgericht werken, een positief leefklimaat en het terugdringen van dwang en drang. Zo ontwikkel je niet alleen jezelf, maar ook je team en je afdeling.'

Ben je benieuwd naar de post-hbo opleiding forensisch psychiatrisch werken?