Investeren in eigen competenties
Als je deze cursus gevolgd hebt, heb je geleerd om gedragstherapeutisch te blijven werken en daaraan vast te houden in de loop van de behandeling. ‘Dat is belangrijk’, benadrukt Smeltink. ‘Vooral om cliënten te laten begrijpen waarom ze doen wat ze doen, en waarom ze bijvoorbeeld zo emotioneel geraakt worden door iets. Vaak spelen er bij grensoverschrijdend gedrag allerlei persoonlijke gevoeligheden. Als je dat samen met je cliënt in kaart kunt brengen, voelen cliënten zich gezien en kun je ook werkelijk naast ze gaan staan. Dat klinkt wellicht wat zweverig, maar dat raakt echt aan mijn eigen drive. Juist doordat je samen met de cliënt werkt aan de casusconceptualisatie, voelt hij zich gezien en gaat hij zichzelf beter begrijpen. Dat biedt vervolgens houvast en richting aan de behandeling. Ook de cliënt weet hierdoor waarom we doen wat we doen, wat zijn intrinsieke motivatie versterkt.’
Daarnaast investeer je met deze cursus ook in je eigen competenties. Hoe ga je om met het stellen van grenzen? Hoe vraag je gericht dingen uit waar cliënten zich voor schamen? Hoe confronteer je cliënten als ze informatie verdraaien of je uittesten? En hoe ga je zelf om met de emoties die het gedrag van cliënten bij je oproept?
‘In deze setting red je het niet met alleen empathisch zijn. Je moet doorvragen en niet altijd afgaan op wat cliënten je vertellen. Je moet humor in het gesprek kunnen brengen, soms wat harder willen lopen voor je cliënten, en ze verzorgen en aansturen omdat ze zelf vaak zo weinig zelfsturend vermogen hebben. Anders ben je ze zo kwijt. En je moet cliënten soms stevig aan gemaakte afspraken houden. Ik vergeet nooit dat ik eens een jongen aansprak, die steeds weer te laat kwam. ‘Ik vind dat vervelend, want zo hebben we minder tijd samen’, zei ik hem. Toen ik hem aan het eind van de behandeling vroeg waar hij het meest aan had gehad, antwoordde hij: ‘dat je me daar toen op aansprak, dat vond ik het belangrijkste! Want toen wist ik dat je er werkelijk voor wilde gaan.’ Bijzonder hè. Zo zie je hoe verwaarloosd veel van de cliënten zijn die je in de forensische zorg tegenkomt.’