POH-GGZ en huisarts: samen aan zet

Interview met Leonore Nicolaï, Liesbeth van der Jagt en Anke ter Brugge

18 april 2016
 

Leonore Nicolaï, Liesbeth van der Jagt en Anke ter Brugge

Aan alle kanten wordt hard gewerkt om de samenwerking tussen de huisarts en de praktijkondersteuner huisartsenzorg ggz (POH-GGZ) goed vorm te geven. Na een paar turbulente beginjaren hebben de partijen elkaar gevonden en wordt ook op overkoepelend niveau samengewerkt om het werk in de huisartsvoorzieningen te ondersteunen. Hoe staat het er nu voor en wat moet er nog gebeuren? Dat bekijken Leonore Nicolaï van de Landelijke Vereniging POH-GGZ en Liesbeth van der Jagt en Anke ter Brugge van het Nederlands Huisartsen Genootschap.

Hoe gaat het met de POH-GGZ?

Leonore: ‘Heel goed! De functie groeit en bloeit. We zijn de laatste jaren in een stroomversnelling terecht gekomen doordat de minister van VWS in het kader van de bezuinigingen een heleboel taken op het gebied van de ggz naar de huisarts verschoof, met als klein cadeautje daarbij de POH-GGZ. Dat gaf gemengde reacties: huisartsen die al een POH-GGZ hadden waren daar enthousiast over, maar er was nog een heleboel niet geregeld. Het ontbrak bijvoorbeeld aan afspraken over de financiën, de werkdruk, de invulling van de functie en de eisen aan de beoefenaars ervan. Alle betrokken partijen hielden zich bezig met de uitwerking, maar aanvankelijk zaten wij als POHs-GGZ nergens aan tafel. Daarom hebben we in 2013 de Landelijke Vereniging opgericht. Inmiddels werken we goed samen met de huisartsenorganisaties en met opleidingsinstituten om de kwaliteitsnormen verder vorm te geven.’

Anke: ‘De POHs-GGZ zijn heel belangrijk in het opvangen van de uitbreiding van taken van de huisartsenpraktijken. Wij zien hen als een onlosmakelijk deel van het team. Samen zorgen zij voor de opvang en begeleiding van patiënten met psychische klachten als onderdeel van integrale zorg. Vanuit het NHG ondersteunen we ze daarbij. De NHG-Standaarden voor de zorg voor patiënten met veel voorkomende psychische problemen als angst en depressie vormen daarbij een belangrijke inhoudelijke basis.’

Hoe kijken huisartsen en POHs-GGZ naar psychische klachten?

Leonore: ‘Veel mensen met psychische klachten komen de huisartsenpraktijk binnen met ofwel een lichamelijk probleem als gevolg van stress of slapeloosheid, ofwel met psychische klachten zoals piekeren, somberheid, angsten en spanning. Wanneer de huisarts lichamelijke oorzaken heeft uitgesloten, worden deze patiënten doorverwezen naar de POH-GGZ. Die onderzoekt de klachten nader, bespreekt ze met de patiënt en geeft veel uitleg. Patiënten begrijpen dan vaak dat ze meer controle over hun klachten kunnen krijgen, en met behulp van opdrachten en oefeningen kunnen de klachten vervolgens afnemen. Dat is de essentie van wat de POH-GGZ doet: mensen helpen de controle over zichzelf zo snel mogelijk te herstellen.’

Anke: ‘Een verschil tussen behandelaars in de ggz en het team van huisarts en POH-GGZ is dat die laatsten uitgaan van de klacht en de vraag van de patiënt, niet van de DSM-categorieën. Dikwijls zijn psychische en lichamelijke klachten met elkaar verweven, en een tijdje minder goed in je vel zitten hoort bij het leven. Enerzijds draait het werk in de huisartsenzorg dan ook vooral om problemen normaliseren, patiënten een steuntje in de rug geven en verder helpen met kortdurende begeleiding en behandeling. Anderzijds gaat het om tijdig signaleren van ernstiger problemen waarvoor meer deskundigheid nodig is, en dan adequaat doorverwijzen.’

Liesbeth: ‘Kenmerkend voor huisartsen is bovendien dat ze een langdurige zorgrelatie hebben met hun patiënten. Ze kennen hun voorgeschiedenis en situatie en vaak ook hun gezinsleden. Is iemand bijvoorbeeld ernstig ziek, dan kunnen ze ook diens familieleden in de gaten houden en begeleiden of verwijzen naar ondersteuningsmogelijkheden in de buurt,
zoals wijkteams. Ook daarbij is de POH-GGZ heel belangrijk.’

__________________________________________________________________________________________________________________

Informatie over opleidingsaanbod POH-GGZ >