Postmaster opleiding tot psychotherapeut

De academische postmaster opleiding tot psychotherapeut (PT) is voor geestelijke gezondheidkundigen die ingezet kunnen worden bij behandeling van patiënten met ernstige en/of meervoudige psychopathologie. De psychotherapeut werkt in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg: dit kan zijn een grotere instelling of een zelfstandige praktijk,  ziekenhuizen en gehandicaptenzorg.

De psychotherapeut is net als de gezondheidszorgpsycholoog een basisberoep, maar het werkterrein en de deskundigheid zijn specifieker. De psychotherapeut richt zich op de behandeling van patiënten met complexe problematiek, veelal meervoudige (persoonlijkheids)problematiek.
 

Er zijn in Nederland 7.000 psychotherapeuten, hiervan is 67% vrouw en de helft jonger dan 55 jaar.  De grootste groep daarvan is werkzaam binnen de vrijgevestigde ggz, vervolgens de ggz-instelling, forensisch, jeugdzorg, de ziekenhuizen en de gehandicaptenzorg. Daarnaast is er ook een aantal  psychotherapeuten dat doorstroomt naar de andere BIG-opleidingen.

Wat doet de psychotherapeut?

Als psychotherapeut ben je opgeleid om patiënten met ernstige en/of meervoudige psychopathologie effectief te behandelen. Je interpreteert informatie over de patiënt voor het maken van een accurate probleemanalyse en indicatiestelling. Als psychotherapeut volwassenen en ouderen houd je je bezig met de behandeling van o.a. persoonlijkheidsstoornissen, angststoornissen en eetstoornissen. Ben je werkzaam met kinderen en jeugdigen, dan houd je je bezig met het ontwikkelingsproces en de manier waarop dat beïnvloed wordt door psychische problemen.

Waar werkt de psychotherapeut?

Je werkt in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg: dit kan zijn een grotere instelling of een zelfstandige praktijk, in ziekenhuizen of in de gehandicaptenzorg.

Welke registratie levert dit op?

In het BIG-register is het basisberoep psychotherapeut opgenomen. Na het behalen van je diploma kun je je inschrijven in het BIG-register. Dit betekent dat je de wettelijk beschermde beroepstitel van psychotherapeut mag voeren. 

Gz-psychologen kunnen - door vrijstellingen - de verkorte driejarige opleiding doen. Ook als NVO orthopedagoog-generalist kom je in aanmerking voor de driejarige opleiding. Hiervoor word je OG-opleiding beoordeeld om te zien of deze voldoende overeenkomt met de GZ-opleiding. De beoordeling is landelijk geregeld. Je kunt hierover contact opnemen met het Servicebureau BIG van de RINO Groep via servicebureauBIG@rinogroep.nl

Meer informatie over de aanvraag en toelatingseisen vind je in het document Toelatingsscreening Orthopedagoog-Generalist in verkorte PT-opleiding.

Hoe ziet de opleiding tot psychotherapeut eruit?

De postmaster opleiding omvat de onderstaande deelgebieden, waarbinnen het onderwijs wordt gegeven door experts uit de praktijk en vormgegeven aan de hand van rollenspellen, intervisie, probleemgestuurd onderwijs en creatieve themaverbeelding.
  • therapeutische relatie: effectief toepassen van diagnostische en interventiemethoden
  • (psycho)diagnostiek en indicatiestelling
  • Integratie van verschillende psychotherapeutische stromingen
Je kunt de opleiding in twee varianten volgen: kinderen & jeugdigen en volwassenen & ouderen.

Cursorisch programma

Gedurende drie jaar volg je een dag per twee weken onderwijs. Je krijgt les bij de RINO Groep in Utrecht. De opleiding omvat de volgende onderdelen en aantal uren:  
  V&O
3-jarig
Cursusblok Inhoud Aantal uur (dagen)
Introductie Kennismaking eigen groep
Pankseppdag		 12
     
Basis van psychotherapie  Gespreksvoering
Basale interventies vanuit de verschillende perspectieven		 60
Groepstherapie
(I en II)		 I Groepsinterventies beginnende groep
 
II Groepsinterventies ontwikkelde groep		 12

18
Relatiehantering
(I en II)		 I Relatiegerichte interventies voor opbouw therapeutische relatie


II Relatiegerichte interventies bij relatiebarsten en -breuken		 12
 
30
Affectieve regulatie
(I en II)		 Experiëntiële interventies
Psychodynamische interventies		 60 
Zelfevaluatie in de groep
(I en II)		 Individuele feedback door groepsgenoten 4
4
Cognitieve regulatie  Psychodynamische interventies 12
Systeem, partnerrelatie  Systemische interventies 36
Indicatiestelling
(I en II)		 I Casusconceptualisatie
Afwijken van de richtlijn
 
II Klinische casusconferentie: Casusconceptualisatie bij stagnaties in psychotherapie		 12

12
Richtlijnbehandelingen  Eerste- en tweede stapbehandelingen 8
Twee keuzemodules 49
Groep-overstijgende lesdagen Ethiek
Wetenschap en evidentie
Professie		 21
  Juridische zaken 4
Intervisies: therapeut centraal      18
Totaal Cursorisch onderwijs   384
NVP dag   6
Totaal   390

Praktijkprogramma

Ben je Gz-psycholoog en volg je de driejarige opleiding, dan is de omvang van het praktijkgedeelte in totaal 1.725 uur. Dit betekent dat je voor tenminste 16 uur per week bij een erkende praktijkinstelling werkt.

Supervisie

De verdeling over (supervisie over) psychotherapieën is als volgt:
  • 50 uur supervisie over 200 uur psychotherapie met individueel volwassenen in twee verschillende referentiekaders
  • 25 uur supervisie over 100 uur psychotherapie met groepen of systemen
  • 25 uur supervisie over 100 uur psychotherapie met kinderen en jeugdigen of ouderen
  • 25 uur supervisie over 100 uur psychotherapie naar keuze

Leertherapie

Daarnaast volg je 50 uur leertherapie bij een erkend leertherapeut. We adviseren de leertherapie in het eerste jaar van de opleiding te starten.

Verantwoordelijken

Hoofdopleider
Mw. prof. dr. G.T.M. Mooren
Mw. prof. dr. S.M.D. Schoorl (waarnemend)
Mw. drs. J. s'Jacob-Derrix (plaatsvervangend)
Hoofddocenten
Drs. J.A. Baars
Dr. S. Colijn
Mw. R. Rosenbrand
Mw. drs. I.M. Groenendijk
Mw. dr. G. Vanaerschot
Opleidingsmanager
Mw. K.R. Stolk MSc

Cursorisch programma

Gedurende drie jaar volg je een dag per twee weken onderwijs. Je krijgt les bij de RINO Groep in Utrecht. De opleiding omvat de volgende onderdelen en aantal uren:
  K&J 3-jarig
Cursorisch programma Psychotherapie K&J Aantal uren
Fundamenten van de Psychotherapie 45
Werken met het individu: Cliëntgericht denken en werken 32
Werken met het individu: Cognitief gedragstherapeutisch denken en werken 28
Werken met het individu: Psychoanalytisch denken en werken 35
Systemisch denken en werken: Inleiding 28
Systemisch denken en werken: Systeemtherapie verdieping 35
Systemisch denken en werken: Ouders en infants 18
Het diagnostisch proces 14
Werken met groepen 21
Werken met het individu, verdieping: Psychotherapie en spel 28
Werken met het individu, verdieping: MBT 28
Werken met het individu, verdieping: Schematherapie 25
Anticiperen op de verdieping en evaluaties 10
Probleemgestuurd onderwijs en intervisie  
Groep overstijgende lesdagen: ethiek, wetenschap, protocollen en professie 21
Juridische zaken  4
NVP dag 6
Totaal in uren 377

Praktijkprogramma

Ben je Gz-psycholoog en volg je de driejarige opleiding, dan is de omvang van het praktijkgedeelte in totaal 1.725 uur. Dit betekent dat je voor tenminste 16 uur per week bij een erkende praktijkinstelling werkt.

Supervisie

De verdeling over (supervisie over) psychotherapieën is als volgt:
  • 50 uur supervisie over 200 uur psychotherapie met individueel volwassenen in twee verschillende referentiekaders
  • 25 uur supervisie over 100 uur psychotherapie met groepen of systemen
  • 25 uur supervisie over 100 uur psychotherapie met kinderen en jeugdigen of ouderen
  • 25 uur supervisie over 100 uur psychotherapie naar keuze

Leertherapie

Daarnaast volg je 50 uur leertherapie bij een erkend leertherapeut. We adviseren de leertherapie in het eerste jaar van de opleiding te starten.

Verantwoordelijken

Hoofdopleiders
Mw. prof. dr. G.T.M. Mooren
Mw. prof. dr. S.M.D. Schoorl (waarnemend)
Mw. drs. C. Oele (plaatsvervangend)
Hoofddocenten
Drs. H.W.M. Peeters
Mw. drs. M.J.A.C.P. van Mook
Mw. drs. C. Oele
Mw. drs. E.J. Roeks
Opleidingsmanager
Mw. M. Beekelaar MSc

Vrijstellingen vraag je bij aanmelding voor de opleiding aan. De hoofdopleider beoordeelt de aanvraag. De vrijstellingsmogelijkheid is beperkt en er wordt geen vrijstelling verleend voor eerder genoten cursorisch onderwijs. Meer informatie over vrijstellingen vind je in de bijlage Vrijstellingenbeleid opleiding Psychotherapie (zie studiegids).

In de studiegids vind je alle informatie die nodig is voor de opleiding. Je leest hoe de opleiding eruit ziet, wat er verwacht wordt, wie welke rol heeft en welke regelingen er zijn. Ook krijg je in deze gids achtergrondinformatie over de geschiedenis, het doel van de opleiding en informatie over competentiegericht opleiden (CGO). 

Wanneer start de opleiding?

  • De opleidingen met differentiatie V&O starten in januari/februari, tenzij het aantal aanmeldingen anders doet beslissen. 
  • De driejarige opleiding met differentiatie K&J start in de oneven jaren in januari en in de even jaren in september, tenzij het aantal aanmeldingen anders doet beslissen.
 

Medewerkers opleiden tot psychotherapeut

Heeft jouw instelling of praktijk de ambitie om medewerkers op te leiden tot psychotherapeut? Dan is het nodig dat je zorginstelling erkend wordt als praktijkinstelling. Lees hier hoe je een erkende praktijkinstelling wordt.
 
Is jouw praktijkinstelling al erkend en wil je een vacature voor een BIG-opleidingsplaats onder de aandacht brengen, dan kun je terecht op de BIG-Marktplaats.


Kosten

Bij de RINO Groep kennen we een generiek opgebouwde opleiding. Onderstaande opleidingskosten zijn exclusief de kosten voor literatuur (ongeveer € 1.750) en leertherapie (ongeveer € 4.500 à € 5.000). 

Per 1 september 2025 gelden onderstaande kosten voor de opleidingen tot psychotherpaut.
*De RINO Groep behoudt zich het recht voor om de opleidingsprijzen jaarlijks te indexeren

DifferentiatieDriejarig
Volwassenen & ouderen€ 22.160*
Kinderen & jeugd€ 22.160*

Sollicitatie & selectie

De praktijkinstellingen hebben informatie over de beschikbare praktijkopleidingsplaatsen. Zodra er vacatures voor opleidingsplaatsen zijn, kun je hierop solliciteren. Omdat opleidingsplaatsen beperkt extern worden aangeboden, kun je zelf erkende praktijkinstellingen benaderen door middel van een open sollicitatie. Je vindt sommige vacatures ook op onze BIG-Marktplaats.

 

  1. Sollicitatie:
    Je solliciteert naar een opleidingsplaats bij een praktijkinstelling.
     
  2. Voordracht:
    Na de sollicitatieprocedures binnen de praktijkinstellingen, dragen de praktijkinstellingen de geselecteerde kandidaten voor aan de hoofdopleider.
     
  3. Toelatingsgesprek:
    Vervolgens word je uitgenodigd voor een toelatingsgesprek met de hoofdopleider/jaargroepopleider. Je bent aangenomen zodra de hoofdopleider instemt met jouw voordracht.
     
  4. Bevestiging:
    Je ontvangt bevestiging over toelating en in welke groep je bent ingedeeld.
     
  5. Overeenkomst:
    Je ontvangt de opleidingsovereenkomst en je sluit een leerarbeidsovereenkomst met de praktijkinstelling.Opleidingsovereenkomst
  6. Opleidingsregister:
    Alle deelnemers aan een BIG-opleiding zijn verplicht zich in te schrijven in het opleidingsregister beheerd door de Federatie Gezondheidszorgpsychologen en Psychotherapeuten (FGzPt). Voor meer informatie en inschrijving: FGzPt.

Onze BIG-Marktplaats is dé plek voor vraag en aanbod rond opleidingsplekken, supervisoren en samenwerkingen.

BIG Marktplaats