Postmaster opleiding tot psychotherapeut
De psychotherapeut is net als de gezondheidszorgpsycholoog een basisberoep, maar het werkterrein en de deskundigheid zijn specifieker. De psychotherapeut richt zich op de behandeling van patiënten met complexe problematiek, veelal meervoudige (persoonlijkheids)problematiek.
In oktober 2020 hebben de drie samenwerkende beroepsverenigingen NIP, NVGzP en NVP een advies voor een vernieuwde beroepenstructuur in de psychologische zorg uitgebracht. Kern van dit advies is om in de vernieuwde beroepenstructuur één basisberoep voor psychologen met specialisatiemogelijkheden te vormen: de gz-psycholoog generalist. Deze heeft de mogelijkheid om zich te specialiseren tot een nieuw beroep: klinisch
psycholoog-psychotherapeut (KP-PT) of klinisch neuropsycholoog (KNP). Het specialisme KP-PT combineert en continueert twee bestaande richtingen psychotherapeut en klinisch psycholoog.
Hoe snel de ontwikkelingen gaan is nog niet bekend. De opleiding tot psychotherapeut blijven wij aanbieden zolang wijzigingen niet definitief zijn.
Heb je vragen: kijk voor de actuele stand van zaken op de website van de NVP. Daar vind je ook een uitgebreide lijst met vragen en antwoorden.
Waar moet je aan voldoen?
Vierjarige opleiding
- Je hebt een afgeronde universitaire masteropleiding psychologie, pedagogische wetenschappen of geestelijke gezondheidskunde of je hebt het artsexamen behaald.
- Met deze vooropleiding kun je door een erkende praktijkinstelling worden voorgedragen voor de opleiding tot psychotherapeut.
- Je bent in het bezit van een geldige LOGO-verklaring óf je kunt aantonen dat de volgende onderdelen deel uitgemaakt hebben van je vooropleiding: persoonlijkheidsleer, psychofysiologie of psychosomatiek, psychopathologie, ontwikkelingspsychologie, psychofarmacologie, cultuurgebonden psychische problematiek, seksuologie, gespreksvoering, interactietraining en een stage van 30 werkdagen in een ggz-instelling. Heb je niet de vereiste onderdelen gevolgd? Dan kun je in overleg met de hoofdopleider een goedgekeurde vervangende cursus volgen. Het voldoen aan de vereiste opleidingsonderdelen kan nog gedurende je gehele opleiding, maar is een vereiste om je getuigschrift te behalen.
Driejarige opleiding
Gz-psychologen kunnen - door vrijstellingen - de verkorte driejarige opleiding doen.Ook als NVO orthopedagoog-generalist kom je in aanmerking voor de driejarige opleiding. Hiervoor wordt je OG-opleiding beoordeeld om te zien of deze voldoende overeenkomt met de GZ-opleiding. De beoordeling is landelijk geregeld. Je kunt hierover contact opnemen met Danny Bouwman van het Radboud Centrum Sociale Wetenschappen via d.bouwman@ru.nl. Meer informatie hierover vind je via deze link.
Hoe ziet de opleiding tot psychotherapeut eruit?
De postmaster opleiding psychotherapie omvat de volgende deelgebieden:- therapeutische relatie: effectief toepassen van diagnostische en interventiemethoden
- (psycho)diagnostiek en indicatiestelling
- Integratie van verschillende psychotherapeutische stromingen
Het onderwijs wordt gegeven door experts uit de praktijk en vormgegeven aan de hand van rollenspellen, intervisie, probleemgestuurd onderwijs en creatieve themaverbeelding.
Je kunt de opleiding in twee varianten volgen: kinderen & jeugdigen en volwassenen & ouderen. Deze worden elk in twee varianten aangeboden: een vierjarige opleiding voor afgestudeerde psychologen, orthopedagogen, geestelijk gezondheidkundigen en artsen, en een verkorte driejarige variant voor BIG-geregistreerde gezondheidszorgpsychologen.
Cursorisch programma
Gedurende drie of vier jaar volg je een dag per twee weken onderwijs. Bij een gecombineerde groep van drie- en vierjarige deelnemers kan er periodiek wekelijks onderwijs zijn. Je krijgt les bij de RINO Groep in Utrecht. De opleiding omvat de volgende onderdelen en aantal uren:
V&O 4-jarig | V&O 3-jarig | ||
Cursusblok | Inhoud | Aantal uur (dagen) | Aantal uur (dagen) |
Introductie | Kennismaking eigen groep Pankseppdag | 12 | 12 |
Diagnostiek | Psychodiagnostiek Psychopathologie | 42 | n.v.t |
Basis van psychotherapie | Gespreksvoering Basale interventies vanuit de verschillende perspectieven | 60 | 60 |
Groepstherapie (I en II) | I Groepsinterventies beginnende groep II Groepsinterventies ontwikkelde groep | 12 18 | 12 18 |
Relatiehantering (I en II) | I Relatiegerichte interventies voor opbouw therapeutische relatie II Relatiegerichte interventies bij relatiebarsten en -breuken | 12 30 | 12 30 |
Affectieve regulatie (I en II) | Experiëntiële interventies Psychodynamische interventies | 60 | 60 |
Zelfevaluatie in de groep (I en II) | Individuele feedback door groepsgenoten | 4 4 | 4 4 |
Cognitieve regulatie | Psychodynamische interventies CGT-interventies | 54 | 12 |
Gedragsregulatie | CGT-interventies | 30 | n.v.t. |
Systeem, partnerrelatie | Systemische interventies | 36 | 36 |
Indicatiestelling (I en II) | I Casusconceptualisatie Afwijken van de richtlijn II Klinische casusconferentie: Casusconceptualisatie bij stagnaties in psychotherapie | 12 12 | 12 12 |
Richtlijnbehandelingen | Eerste- en tweede stapbehandelingen | 56 | 8 |
Twee keuzemodules | 49 | 49 | |
Groep-overstijgende lesdagen | Ethiek Wetenschap en evidentie Professie | 21 | 21 |
Juridische zaken | 4 | 4 | |
Intervisies: therapeut centraal | 18 | 18 | |
Totaal Cursorisch onderwijs | 546 | 384 | |
NVP dag | 6 | 6 | |
Vrije ruimte | Kan besteed worden aan extra cursussen, supervisies, aan wetenschappelijk onderzoek en eventuele andere activiteit, mits gerelateerd aan psychotherapie | 28 | n.v.t. |
Totaal | 580 | 390 |
K&J 4-jarig | K&J 3-jarig | |
Cursorisch programma Psychotherapie K&J | Aantal uren | Aantal uren |
Diagnostiek, psychopathologie en richtlijnen | 154 | - |
Fundamenten van de Psychotherapie | 45 | 45 |
Werken met het individu: Cliëntgericht denken en werken | 32 | 32 |
Werken met het individu: Cognitief gedragstherapeutisch denken en werken | 28 | 28 |
Werken met het individu: Psychoanalytisch denken en werken | 35 | 35 |
Systemisch denken en werken: Inleiding | 28 | 28 |
Systemisch denken en werken: Systeemtherapie verdieping | 35 | 35 |
Systemisch denken en werken: Ouders en infants | 18 | 18 |
Het diagnostisch proces | 14 | 14 |
Werken met groepen | 21 | 21 |
Werken met het individu, verdieping: Psychotherapie en spel | 28 | 28 |
Werken met het individu, verdieping: MBT | 28 | 28 |
Werken met het individu, verdieping: Schematherapie | 25 | 25 |
Anticiperen op de verdieping en evaluaties | 10 | 10 |
Probleemgestuurd onderwijs en intervisie | ||
Groep overstijgende lesdagen: ethiek, wetenschap, protocollen en professie | 21 | 21 |
Juridische zaken | 4 | 4 |
NVP dag | 6 | 6 |
Vrije ruimte | 49 | - |
Totaal in uren | 580 | 377 |
Praktijkprogramma
Volg je de vierjarige opleiding, dan heb je bij je praktijkinstelling een aanstelling van tenminste 20 uur per week gedurende vier jaar, zodat je aan de vereiste werkervaring van 3.050 uur voldoet. Ben je Gz-psycholoog en volg je de driejarige opleiding, dan is de omvang van het praktijkgedeelte in totaal 1.725 uur. Dit betekent dat je voor tenminste 16 uur per week bij een erkende praktijkinstelling werkt.Supervisie
De verdeling over (supervisie over) psychotherapieën is als volgt:- 25 uur algemene supervisie (alleen voor de vierjarige opleiding)
- 50 uur supervisie over 200 uur psychotherapie met individueel volwassenen in twee verschillende referentiekaders
- 25 uur supervisie over 100 uur psychotherapie met groepen of systemen
- 25 uur supervisie over 100 uur psychotherapie met kinderen en jeugdigen of ouderen
- 25 uur supervisie over 100 uur psychotherapie naar keuze
Leertherapie
Daarnaast volg je 50 uur leertherapie bij een erkend leertherapeut. We adviseren de leertherapie in het eerste jaar van de opleiding te starten.Vrijstellingen
Vrijstellingen vraag je bij aanmelding voor de opleiding aan. De hoofdopleider beoordeelt de aanvraag. Er wordt geen vrijstelling verleend voor eerder genoten cursorisch onderwijs. Meer informatie over vrijstellingen vind je in de Vrijstellingsregelingen (die door de Kamer Psychotherapeut van de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie zijn vastgelegd.)Wanneer start de opleiding?
- De opleidingen (drie- en vierjarig) met differentiatie V&O starten in januari/februari.
- De vierjarige opleiding met differentiatie K&J start jaarlijks in januari.
- De driejarige opleiding met differentiatie K&J start in de oneven jaren in januari en in de even jaren in september, tenzij het aantal aanmeldingen anders doet beslissen.
Kosten
Bij de RINO Groep kennen we een generiek opgebouwde opleiding. Onderstaande opleidingskosten zijn exclusief de kosten voor literatuur (ongeveer € 1.750) en leertherapie (ongeveer € 4.500 à € 5.000). Bij de vierjarige opleidingen zijn de verplichte keuze-uren niet opgenomen in de opleidingsprijs. Uitgangspunt bij de keuze-uren is dat je betaalt voor de cursussen die je volgt. Deze keuze-uren zijn bedoeld voor extra cursussen en supervisies, aan wetenschappelijk onderzoek en eventuele andere activiteiten, die je in overleg met je hoofdopleider bepaalt. Bij de opleiding krijg je een iPad ter ondersteuning van e-learning via RINO Portal.Differentiatie | Vierjarig | Driejarig |
Volwassenen & ouderen | € 23.300 | € 17.500 |
Kinderen & jeugd | € 22.500 | € 16.500 |
Verantwoordelijken
Differentiatie volwassenen & ouderen
HoofdopleiderDr. S. Colijn
Mw. drs. D.A.C. Oprel (plaatsvervangend)
Hoofddocenten
Drs. J.A. Baars
Dr. S. Colijn
Mw. R. Rosenbrand
Mw. drs. I.M. Groenendijk
Mw. dr. G. Vanaerschot
Opleidingsmanager
Mw. drs. K. Stolk
Differentiatie kinderen & jeugd
HoofdopleidersDr. S. Colijn
Mw. drs. C. Oele (plaatsvervangend)
Hoofddocenten
Drs. H.W.M. Peeters
Mw. drs. M.J.A.C.P. van Mook
Mw. drs. C. Oele
Mw. drs. E.J. Roeks
Opleidingsmanager
Mw. drs. K. Stolk
Sollicitatie en selectie deelnemers
De praktijkinstellingen hebben informatie over de beschikbare praktijkopleidingsplaatsen. Zodra er vacatures voor opleidingsplaatsen zijn, kun je hierop solliciteren. Je vindt ze onderaan deze pagina. Omdat opleidingsplaatsen beperkt extern worden aangeboden, kun je ook zelf erkende praktijkinstellingen benaderen door middel van een open sollicitatie.
Voordracht
Na de sollicitatieprocedures binnen de praktijkinstellingen, dragen de praktijkinstellingen de geselecteerde kandidaten voor aan de hoofdopleider. De hoofdopleider voert toelatingsgesprekken met de voorgedragen kandidaten.
Overeenkomst
Je bent aangenomen zodra de hoofdopleider instemt met jouw voordracht. Vervolgens ontvang je de opleidingsovereenkomst. Je sluit met de praktijkinstelling een leerarbeidsovereenkomst.

Opleidingsregister
Alle deelnemers aan een BIG-opleiding zijn verplicht zich in te schrijven in het opleidingsregister beheerd door de Federatie Gezondheidszorgpsychologen en Psychotherapeuten: FGzPt. Aan de inschrijving zijn kosten verbonden.
Hoe gaat de sollicitatie in zijn werk?
