Denken en voelen, lichaam en geest, psychiatrie en somatiek, ziek en gezond. We zijn gewend om te denken in polariteiten. Ons biologisch ingebouwde mechanisme om onderscheid te maken, is het onderscheid tussen veilig of onveilig. Ben ik veilig in de omgeving waar ik ben en kan ik me daarnaar gedragen? En als ik onveilig ben, kan ik me dan zo gedragen dat het weer veilig kan gaan voelen?
Stephen W. Porges heeft ons met zijn polyvagaaltheorie een verklaringsmodel gegeven voor verschillende fysiologische toestanden van gespannen zijn. Maar hij heeft veel meer dan dat gedaan. Hij heeft vanuit de biologie duidelijk gemaakt dat allerlei gedragingen en uitingsvormen van mensen, terug te voeren zijn op een van deze fysiologische toestanden. Zowel Stephen W. Porges als Staney Rosenberg maar ook anderen, hebben handvatten gegeven hoe we beter aan kunnen sluiten bij waar de cliënt is én hoe we de cliënt in een gezondere, flexibeler autonoom zenuwstelsel kunnen brengen.
De nervus vagus, de zwervende zenuw, die een groot deel van ons lichaam innerveert, is de zenuw die voor een groot deel uitvoering geeft aan de inschatting ‘veilig of onveilig’. Gezondheid betekent dat je makkelijk heen en weer kunt gaan tussen de verschillende toestanden van gespannen zijn. Dan is er flexibiliteit in het systeem en ben je in staat bent om signalen van zowel veiligheid als onveiligheid waar te nemen. Met deze bril kijkend naar lichamelijke en psychische problematiek, geeft een heel andere kijk op wat nodig is in behandeling. Zolang iemand niet in staat is om cues van veiligheid waar te nemen, zal het niet lukken om cognitief goed te functioneren of gezonde relaties aan te gaan.
De cursus behandelt de volgende onderwerpen:
- Polyvagaaltheorie van Stephen Porges
- Spiegelneuronen en neuroceptie
- Herkennen van de verschillende fysiologische activatiestadia
- Neurobiologische afweermechanismen en overlevingsstrategieën, bron van hulp en klachten
- Leren kijken; er valt heel veel te zien als je kijkt!
- Veilig of onveilig? De eerste inschatting die mensen maken en waar gedrag, emoties en gedachten uit voortvloeien.
- Hoe vijf hersenzenuwen samenwerken en hoe activatie van de ene hersenzenuw de ander kan beïnvloeden om je zo weer meer veilig te voelen en te gedragen.