Je moet het totaalplaatje vanuit de ouder begrijpen

Interview met Hoofdopleider Katie Lee Weille

5 december 2016
 

Hoofdopleider Katie Lee Weille

‘Het is een veel voorkomend misverstand om ouderschap te beschouwen als synoniem van opvoederschap. Opvoederschap gaat alleen over het opvoeden van een kind. Maar ouderschap omvat zoveel meer: het staat voor de complete persoonlijke ontwikkeling die je doormaakt nadat je ouder geworden bent. Deze spraakverwarring zie ik ook weerspiegeld in de tools voor kinder- en jeugdhulpverleners. Er is ontzettend veel beschikbaar op het gebied van opvoedtechnieken en gezinsdynamiek. Allemaal heel nuttig, maar het is onvoldoende om inzicht te krijgen in ouders en hun subjectieve binnenwereld. Je mogelijkheden met het kind blijven beperkt zolang je niet op die manier naar de ouders kijkt.’


Krachtgericht werken
‘Ouderschapskunde is gemáákt voor wijkteams. Als je krachtgericht werken met het netwerk rond het kind wilt invullen, dan zit hier alles in. Vanuit een betere aansluiting bij de ouders kun je ze helpen zich competent te voelen. Elke hulpverlener kent wel de situatie waarin ouders adviezen niet opvolgen. Daar wordt vaak puur cognitief naar gekeken, maar dat helpt niet om te snappen wat deze ouders in de weg zit. Dan spelen er bijvoorbeeld tegenstrijdige gevoelens of roept een ontwikkelingsprobleem van een kind nare herinneringen op. Je moet het hele plaatje vanuit het perspectief van de ouder zien te begrijpen.’

Zicht op ouderschap
‘Deze opleiding is gebaseerd op de ouderschapstheorie van Alice van der Pas. Zij bracht zogenaamde “bufferprocessen” in kaart waar professionals direct mee kunnen werken. Een daarvan is wat zij noemt de “metapositie” van het ouderschap: samen met ouders boven de dagelijkse gebeurtenissen gaan staan en het ouderschap in brede zin bespreken. Dat helpt mensen om zich te bezinnen. Dan krijgen ze zicht op hoe ze verder kunnen. In de opleiding krijg je concrete methodische principes aangereikt die helpen om zo’n proces goed te begeleiden. Je kunt daarbij denken aan omgaan met ambivalentie - tegenstrijdige gevoelens over het kind, een universeel gegeven van ouderschap. Of laveren tussen het sensitief omgaan met de kwetsbaarheid van ouderschap enerzijds en het respecteren van ouders als eindverantwoordelijke consultvragers, oftewel deskundigen van het kind, anderzijds.’
 
Actuele kennis in de breedte
‘Maar de opleiding omvat ook andere theorieën over ouderschap, zodat je in de breedte en met de meest actuele kennis wordt bijgeschoold. We besteden daarnaast aandacht aan specifieke omstandigheden, zoals echtscheiding of psychiatrische problemen in het gezin, en verschillende soorten ouderschap, zoals adoptieouderschap en grootouderschap. En er is veel ruimte voor rollenspel en intervisie. Het vraagt namelijk intensieve reflectie om de hele theoretische basis te kunnen verbinden met de praktijk: op jezelf, op het werk, op de dynamiek met je cliënten en je team.’