Behandelaren en begeleiders lopen soms vast met de zorg voor cliënten met ernstig probleemgedrag. Zeker als zij meer van hetzelfde blijven aanbieden of in een beheersmatige modus terechtkomen zonder zicht op perspectief.
Na de publiciteit rond Jolanda Venema die regelmatig naakt werd vastgeketend (1988) werden consulententeams geformeerd om dit soort uitzichtloze situaties in de zorg te voorkomen. Deze consulententeams ontwikkelden zich tot het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE), dat nu overal waar dat nodig is externe deskundigen inzet. Samen met de betreffende teams gaan zij op zoek naar oorzaken en oplossingen voor het extreem problematisch gedrag, zodat er nieuwe aangrijpingspunten ontstaan voor de behandeling, begeleiding en ondersteuning.
‘Het is vast geen toeval dat deze deskundigen vaak ook als hoofdopleider of docent verbonden zijn aan de RINO Groep’, zegt Marjan Boertjes, regiodirecteur CCE en tevens verantwoordelijk voor de portefeuille leren en opleiden. ‘Daardoor formaliseren we nu een samenwerking die eigenlijk al organisch aan het ontstaan was.’
Krachten bundelen met gespecialiseerde partners
Interview met Marjan Boertjes, regiodirecteur CCE, en Marjet van Baggum, directeur De Borg
De behandeling en begeleiding van patiënten met complexe zorgvragen vergt specialistische expertise van zorgprofessionals. Daarom stelt de RINO Groep elk jaar een hoogwaardig opleidingsaanbod samen met gespecialiseerde partners, zoals het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) en De Borg. Zo krijg je als cursist steeds actuele inzichten aangereikt, die je meteen kunt toepassen in je werk.
Gebundelde expertise
'Met de kennis en ervaring van de RINO Groep op het gebied van opleiden en ontwikkelen van professionals, kunnen we meer expertise delen en doorgeven aan een bredere groep professionals. Het is een autoriteit op het gebied van opleidingen in ons werkveld. En alles is er - van inschrijving tot accreditatie - goed geregeld’
Marjan Boertjes
‘Met de kennis en ervaring van de RINO Groep op het gebied van opleiden en ontwikkelen van professionals, kunnen we meer expertise delen en doorgeven aan een bredere groep professionals. Het is een autoriteit op het gebied van opleidingen in ons werkveld. En alles is er - van inschrijving tot accreditatie - goed geregeld’ constateert de CCE-directeur. ‘We werken dus graag met de RINO Groep samen.’
De cursussen zijn bestemd voor een brede groep zorgprofessionals die met problematisch gedrag te maken kunnen krijgen. Bijvoorbeeld professionals in de specialistische gehandicaptenzorg die werken met mensen met een ernstige meervoudige beperking en zelfverwondend gedrag. Of psychologen in de ouderenzorg, de jeugdzorg, de ggz en forensische psychiatrie. 'Want ook daar zijn cliënten in behandeling die soms problematisch gedrag vertonen’, gaat Marjan Boertjes verder. ‘Het is niet niks om met zulk gedrag om te gaan en daar beleid op uit te zetten. Daarom werken we voor deze professionals aan nieuwe cursussen, zoals ‘Geïntegreerde analyse en aanpak van probleemgedrag in de ouderenzorg.’
Breed, meervoudig en specifiek leren kijken
Tijdens deze cursus - die met name bedoeld is voor psychologen in de ouderenzorg - maak je je de visie eigen waarmee het CCE werkt. ‘In feite leer je breed, meervoudig en specifiek kijken naar die ene cliënt, in die ene specifieke context. Welke alternatieven zijn er om het problematisch gedrag terug te dringen en de kwaliteit van leven te verbeteren - bijvoorbeeld voor die vrouw met dementie die de hele dag hard aan het roepen is waardoor ze steeds meer geïsoleerd raakt?’
‘Tijdens de cursus analyseren we dit soort casussen. Wat werkt niet meer, en wat nog wel? Zijn er minder prikkels nodig, of verveelt deze vrouw zich en heeft ze dus juist behoefte aan meer prikkels? Kan meer beweging helpen, muziek, andere voeding? En is er een arts nodig, of een maatschappelijk werker? En hoe houd je hierbij als psycholoog zelf het overall plaatje in beeld? We werken dus aan een brede focus, waardoor je voorkomt dat je je eigen handelingsrepertoire voortdurend gaat herhalen, zelfs als dat niet meer werkt.’
Naast deze kennisoverdracht is de cursus ook nadrukkelijk bedoeld om als cursisten over en weer van elkaar te leren. ‘De dagelijkse werkdruk in de ouderenzorg is enorm. Daarom heb je tijdens deze cursussen op iets meer afstand van het dagelijks werk even de tijd om met elkaar na te denken over je werk en je vak. Dat gun je toch iedereen?!’
Let op de drie B’s!
‘Bij De Borg zijn we gespecialiseerd in de behandeling van patiënten met én een licht verstandelijke beperking én een psychiatrische stoornis én ernstige gedragsproblemen. De kunst hierbij is om te werken vanuit de samenhang tussen behandeling, beveiliging en bejegening’
Marjet van Baggum, directeur van De Borg
‘Bij De Borg zijn we gespecialiseerd in de behandeling van patiënten met én een licht verstandelijke beperking én een psychiatrische stoornis én ernstige gedragsproblemen. De kunst hierbij is om te werken vanuit de samenhang tussen behandeling, beveiliging en bejegening’, benadrukt Marjet van Baggum, directeur van De Borg.
‘Dat vergt veel van onze medewerkers. Daarom is het belangrijk dat zij op de hoogte blijven van de nieuwste methodes en middelen. Ze moeten kunnen werken met een breed scala aan maatregelen om veiligheidsrisico’s te beperken. En hun bejegening moet passend zijn, zodat die echt aansluit bij het niveau van elke patiënt en zijn of haar emotionele ontwikkelingsleeftijd.’
Blended leren
Om de nieuwe kennis en inzichten optimaal te laten landen op de werkvloer, maakt ook De Borg graag gebruik van de opleidingskracht van de RINO Groep, aldus Marjet. ‘Hun expertise op het terrein van opleidingen sluit namelijk direct aan op onze inhoudelijke kennis!’
‘In het verlengde van een reeds bestaande college-cyclus voor klinisch psychologen, werken we voor het komende cursusjaar aan een nieuwe blended module van 7 dagen - dus deels face to face, deels online. Hiermee willen we onze kennisoverdracht verbreden richting sociotherapeuten op HBO- en MBO-niveau. In de nieuwe modules kunnen zij hun kennis verdiepen over thema’s die zij dagelijks tegenkomen in hun werk, zoals verslaving, seksueel overschrijdend gedrag, en het omgaan met licht verstandelijke beperking.’