Recherchepsychologie: een jong vak
Het vak recherchepsychologie is erg jong. Pas vanaf eind jaren tachtig, begin jaren negentig worden gedragsdeskundigen binnen de recherche ingezet. De werkzaamheden van Van Beek zijn samen te vatten in vijf domeinen, waarvan bedreigingen en verdachtenverhoren er twee zijn. In deze podcast licht hij alle vijf onderwerpen toe.In de loop der jaren is het karakter van het verhoor behoorlijk veranderd. Het ten koste van alles een bekentenis afdwingen, is al lang niet meer salonfähig. Het besef dat mensen onder stressvolle omstandigheden ook iets kunnen bekennen dat ze niet gedaan hebben, is pas sinds de evaluatie van de Schiedammer Parkmoordzaak in 2005 echt doorgedrongen.
Menselijke aspecten
Van Beek is tijdens een verhoor overigens niet in staat om een psychische aandoening te herkennen. Soms gebeuren er wel zaken die je zou kunnen kwalificeren als interessant gedrag. Van Beek gaat daar in deze podcast dieper op in. Ook licht hij toe wat een verdachte ertoe beweegt om eventueel schuld te bekennen. ‘Een veilige werkrelatie tussen verdachte en verhoorder is van cruciaal belang in deze.’Het menselijke aspect mag volgens Van Beek niet onderschat worden. ‘Veel moord en doodslag zit vaak in de relationele sfeer, je treft verdachten veelal kort nadat ze misschien wel de allergrootste stommiteit van hun leven hebben begaan, met alle emoties en gevoelens die daarbij komen kijken.’ Dat besef is belangrijk voor verhoorders. Van Beek legt uit waarom.
Verhoorstrategieën
Van Beek doet momenteel onderzoek naar verhoorstrategieën. In hoeverre is er nog verbetering mogelijk voor psychologie binnen de recherche? ‘Momenteel wordt er bijvoorbeeld nagedacht over de rol van de recherchepsycholoog op de plaats delict, naast forensisch onderzoek. Een psycholoog kan bijvoorbeeld zoeken naar gedragskundige sporen, waar de forensische collega niet mee bezig is.’ Van Beek overdenkt hardop de meerwaarde hiervan maar ook de intense, en heftige consequenties die daarbij kunnen komen kijken.Meer weten over de ervaringen en inzichten van drs. Martijn van Beek?
Luister naar deze aflevering van de RINO Groep Podcast.
Over de RINO Groep Podcast
De RINO Groep Podcast is een podcastserie over psychologie en de mens achter de wetenschapper. Met deze podcastserie wil de RINO Groep ggz-professionals enthousiasmeren voor het doen van wetenschappelijk onderzoek door te laten zien dat wetenschap meer is dan SPSS en soms ook heel grappig, spannend en verbindend kan zijn.Presentatie: Jan Meijroos en Jolie Jacobs.
Productie: Byline